علل تلفات در شبکه های توزیع برق

كاهش تلفات انرژی الکتریکی از جمله مباحث عمیق و جدی در صنعت برق به شمار می‌رود كه می‌توان گفت اگر با مساله تلفات در این شبكه‌های گسترده توزیع برق، انتقال برق و ... مقابله شود تا حد زیادی از بروز خاموشی‌های احتمالی در این شبكه جلوگیری كرد. در این مقاله دلایل اتلافات رایج در شبکه های توزیع برق طور کامل توضیح داده شده است.

1.تلفات تجیهزات مصرفی :

با توجه به ماهیت جریان الکتریکی کلیه تجهیزاتی که برق از آن عبور می­کند دارای تلفات می­باشد. این تلفات را می­توان به شرح زیر برشمرد:

ـ  تلفات اهمی :

 تلفات اهمی همان تلفات مربوط به سطح مقطع‏ هادی و جریان عبوری است. متوسط کاهش تلفات بر اثر تغییر سطح مقطع از 25 به 35 یا 50 و از 35 به 50 حدود %1/2 می­باشد. همچنین در صورتی‏که از سیم نول با سطح مقطع مساوی با سیم فاز استفاده شود، تلفات برای مقاومت­ زمین تا 20 درصد کاهش می­یابد.

ـ تلفات ترانس :

 تلفات ترانس شامل تلفات بارداری و بی ­باری است. در میان تجهیزات شبکه بیشترین تلفات مربوط به ترانس می­باشد که این تلفات بسته به مشخصات فنی و نقطه کار ترانس تغییر خواهد کرد.

 ـ تلفات کنتور:

گرچه تلفات کنتور کم است ولی به علت اینکه تعداد کنتور بسیار زیاد است این نوع تلفات نیز قابل توجه می­باشد.

ـ تلفات در تجهیزات پست :

 مانند سکسیونر, کلید, فیوز و ... که مربوط به مشخصات فنی آنهاست.

2. تلفات الکتریکی ناشی از عوامل غیر فنی

-استفاده از انشعابات غیر مجاز:

به علت عدم تمکن مالی و یا ایجاد یک عادت در بین برخی مصرف­کنندگان که از برق به‏صورت غیرقانونی استفاده      می­کنند قسمتی از تلفات به این بخش مربوط می­شود.

ـ نشتی جریان الکتریکی:

 شامل نشتی از طریق مقره‏ها و شاخة درختان است. هرچه شاخة درختان به‏ هادی نزدیک­تر باشد، سطح تماس بیشتر شده و مقدار انرژی هدر رفته نیز افزایش می­یابد.

-تلفات در روشنایی معابر:

در بعضی قسمت‏های شبکه توزیع، مصرف روشنایی اندازه گیری نمی­شود و چون جزء انرژی تحویلی به مشتری نیست جزء تلفات محسوب شده است.

3. تلفات ناشی از عوامل فنی و بهره ­برداری

-اتصالات ناصحیح:

اتصالات ناصحیح یا عدم است %3.5 بیشتر از همان 100 متر بدون اتصال است و اگر اتصال به صورت شل نصب شود، این مقدار برابر %10 خواهد بود. ضمنا هر اتصال بدون کلمپ در شبکه توزیع به طور متوسط معادل 4/0 متر از همان نوع شبکه تلفات ایجاد  می­کند.  

-عدم بالانس خطوط و فیدر‏ها:

در برخی از موارد بهره­برداران انشعاب­ها را به یک فاز متصل می‏کنند که این امر موجب عبور جریان زیاد از یک فاز و جریان کم از فازهای دیگر می‏شود. در یک فیدر فشار ضعیف که انشعاب­ها به صورت منظم به شبکه متصل شده­­اند، تلفات از فرمول زیر محاسبه می­شود:

-پایین بودن ضریب قدرت شبکه:

 هر چه ضریب قدرت پایین­تر باشد، توان راکتیو عبوری از سیم­ها بیشتر خواهد بود که با افزایش توان راکتیو عبوری، جریان عبوری از سیم­ها و در نتیجه تلفات در سیستم زیاد می‏شود.

-افت ولتاژ شبکه :

به دلیل سطح مقطع کم کابل، طول زیاد فیدر، نامتعادلی بار، فرسودگی تجهیزات و  رخ می­دهد.

افت ولتاژ باعث افزایش تلفات می‏شود زیرا تلفات به جریان عبوری و جریان عبوری به ولتاژ،  و توان عبوری بستگی دارد. مثلاً اگر ولتاژ 10 درصد کاهش یابد تلفات 23 درصد افزایش می‏یابد.

4. تلفات ناشی از فرسودگی شبکه برق:

به دلیل مجاورت شبکه و تجیزات الکتریکی با عوامل فرساینده و همچنین عبور جریان، شبکه فرسوده خواهد شد و به این ترتیب مقدار تلفات در تجیزات افزایش خواهد یافت.

 

اطلاعات تکميلي

  • منبع: سازمان بهره وری مصرف انرژی
  • منابع پيشنهادي: http://www.saba.org.ir
  • حوزه کاربرد: تلفات شبکه های برق