حفاظت انرژی، کاهش مصرف انرژی با استفاده کمتر از یک سرویس انرژی تعریف میشود. حفاظت یا نگهداری انرژی مفهومی متفاوت از استفاده مؤثر از انرژی (efficient energy use) که به استفاده کمتر از انرژی برای سرویس ثابتی دارد اشاره دارد. کمتر رانندگی کردن مثالی از حفظ انرژی است. حفظ انرژی و راندمان انرژی هر دو از روشهای کاهش مصرف انرژی هستند. نگهداری انرژی گاهی با نام مقدار کافی (sufficiency) نیز شناخته میشود.
باوجود اینکه نگهداری انرژی سرویسهای انرژی را کاهش میدهد اما میتواند منجر به افزایش در کیفیت محیطی، امنیت ملی، امنیت مالی شخصی و ذخیرههای بیشتر شود. در فهرست انرژیهای پایدار، نگهداری انرژی از بیشترین اولویت برخوردار است. همچنین نگهداری انرژی، هزینههای انرژی را بهواسطه جلوگیری از تهی شدن منابع در آینده کاهش میدهد.
- مالیات انرژی (Energy tax)
در برخی از کشورها از مالیاتهای کربن یا انرژی برای ایجاد انگیزه در مصرفکنندگان به کاهش مصرف استفاده میشود. مالیات بر کربن میتواند منجر به تغییر در استفاده و متمایل شدن به سمت انرژی هستهای یا دیگر انرژیهای جایگزین شود که اثرات جانبی محیطی متفاوتی دارند.
- طراحی ساختمان
یکی از راهکاری اصلی بهبود حفاظت انرژی در ساختمانها، استفاده از ممیزی انرژی است. ممیزی انرژی بازرسی و آنالیز استفاده انرژی و جریانها برای نگهداری انرژی در یک ساختمان، فرآیند یا سیستم برای کاهش مقدار انرژی ورودی به سیستم بدون در نظر گرفتن اثر نامطلوب خروجیها است. این امر میتواند توسط تیمی آموزشدیده و حرفهای و جزئی از برنامه ملی انجام شود. همچنین برنامههای پیشرفته مخصوص تلفنهای همراه هوشمند، امروزه این اجازه را به ساکنین میدهد که خود ممیزی انرژی در ساختمان را تقریبا انجام دهند.
در طراحی ساختمانهای پسیو (passive solar building design)، پنجرهها، دیوارها و کفها به گونه ساختهشدهاند که انرژی خورشیدی را در فرم گرما در زمستان جمعآوری، ذخیره و توزیع کنند و در تابستان از آن جلوگیری کنند. به این طراحی، طراحی کنش پذیر گفته میشود. برخلاف سیستمهای گرمایشی خورشیدی فعال، این طراحی نیاز به دستگاههای مکانیکی و الکتریکی ندارد.
مهمترین نکته در طراحی ساختمان پسیو استفاده بهینه از آب و هوای محل مورد نظر است. المانهایی که میتوان در نظر گفت شامل محل پنجرهها و نوع پوشش شیشه، عایق حرارتی، توده حرارتی و سایه است. طراحیهای پسیو را میتوان براحتی بر ساختمانهای جدید اعمال میشود ولیکن برای ساختمانهای موجود میبایست تنظیم شود.