پروژه «مارس یک» توسط سازمانی به همین نام با هدف استقرار بشر روی سیاره سرخ با استفاده از ترکیبی از تکنولوژی های موجود و قابل استفاده در سراسر جهان آغاز به کار کرده است. این سازمان قصد دارد ماجراجویی چندین ساله خود را از طریق نمایش برنامه ای تلویزیونی از تمام لحظات این پروژه با تمامی جهان به اشتراک بگذارد. شرکت هلندی MarsOne ثبت نام اولیه از داوطلبان حضور در سفر بی بازگشت به مریخ را اواخر سال شمسی گذشته آغاز کرد.
ثبت نام
چرا مریخ؟
مهلت ارسال درخواست ها برای سفر بدون بازگشت به مریخ تا آگوست 2013 بود، بهره هوشی مناسب و سلامت کامل جسمی و روحی را از جمله شروط اصلی برای ثبت نام اولیه در این طرح عنوان کرده بودند. هدف نهایی در این طرح، انتخاب 24 تا 40 فضانورد دوره دیده است تا پس از هفت سال تمرین و آماده سازی، در گروه های چهار نفری هر دو سال یک بار راهی سیاره سرخ شوند.
سفری بی بازگشت
این گروه در مدت حضور در تمرینات روی زمین و زندگی بر سطح سیاره سرخ در استخدام شرکت MarsOne خواهندبود. نخستین تجهیزات مورد نیاز برای احداث کلونی طی سال های 2016 تا 2021 میلادی به مریخ ارسال خواهدشد و در سال 2018 نیز یک مریخ نورد برای انجام تحقیقات تکمیلی راهی سیاره سرخ می شود.
«لانس دورپ» بنیانگذار شرکت MarsOne درباره این طرح گفت: نخستین گروه مسافران در سال 2023 راهی مریخ خواهندشد و باقی عمر خود را در کلونی ها های احداث شده روی سیاره سرخ سپری خواهندکرد. نوربرت کرافت از محققان سابق ناسا و مدیر پزشکی پروژه نیز اصلی ترین چالش پیش رو برای عملی شدن این طرح را نحوه تعامل و همکاری اعضا در طول سفر بسیار طولانی از زمین تا مریخ و پس از آن زندگی تا آخر عمر بر سطح سیاره سر عنوان می کند. دکتر جرارد هوفت، برنده جایزه نوبل و برایان انکه، مفسر موسسه تحقیقاتی ساوث وست، از مشاوران برجسته این پروژه هستند.
مشخصات سفر
گروه نخست، متشکل از چهار زن و مرد از قاره های مختلف جهان، پس از انتخاب و گذراندن دوره های نهایی آموزش تا سال 2023 راهی سیاره سرخ خواهندشد. به دلیل نبود فناوری های مورد نیاز برای انجام سفر بازگشت از مریخ، هزینه های بالای سفر و مشکلات تامین سوخت، داوطلبان نهایی، بلیت یک طرفه به سمت مریخ دریافت خواهندکرد.
شرایط زندگی
مراحل سفر
در ابتدا ناسا قصد دارد که سیستم جدید پرتاب موشک خود با نام SLS، به عنوان یک راکت 100 متری را جهت رقابت با موشک های فضایی Satum V راه اندازی کند. اگر پرتاب فضاپیمای اورین با موفقیت آزمایش شد، آژانس فضایی ناسا راه اندازی تعداد 5 سیستم از SLSها را ادامه خواهدداد.
یکی از آنان، به پرتاب فضاپیمای Europa Clipper و ماموریت کلیپر اروپا اختصاص دارد که طی آن آژانس فضایی ناسا، فضاپیمای مخصوص کلیپر را به قمر اروپا اعزام می کند. در این ماموریت، ناسا قصد دارد شانس وجود حیات در قمر یخی سیاره مشتری و اقیانوس زیرسطحی آن را مورد آزمایش قرار دهد. 4 ماموریت دیگر، به منظور ساخت دروازه سفر به اعماق فضا اختصاص خواهدداشت. دروازه اعماق فضا (Deep Space Gateway) در مدار کره ماه و در مکانی بین زمین و ماه، به عنوان یک ایستگاه فضایی جدید راه اندازی خواهدشد. در این ماموریت، تعداد 4 فضانورد به سر هم کردن قطعات آن در فضا کمک خواهندکرد. ویلیام گرستنمایر در مورد این دروازه فضایی می گوید: از این دروازه می توان برای ماموریت های روباتیک یا انسانی جهت سفر به سطح ماه استفاده کرد. همچنین دروازه اعماق فضا، می تواند موجب تسهیل در سفرهای فراتر از کره ماه و سایر مقاصد منظومه شمسی شود.
مرحله 3- آغاز عملیات سفر انسان به مریخ در ایستگاه فضایی ماه در سال 2027. سپس بین سال های 2028 یا 2029، تعداد 4 فضانورد خوش شانس، 400 روز را در داخل یک فضاپیمای لوله ای شکل و درحال گردش به دور کره ماه سپری خواهندکرد. این آزمایش به منظور اطمینان از عملکرد فضاپیمای مخصوص انتقال و عدم وجود مشکلات احتمالی برای سفر به مریخ خواهدبود.
مشکلات
اگر منتخبان نهایی به مریخ فرستاده شوند، باید در ابتدا از پروازی که هفت ماه طول خواهدکشید و فرودی که بسیار مشکل خواهدبود، جان سالم به در برند. هم چنین باید از اثرات تشعشعات رادیواکتیو قوی در حین این سفر نیز در امان بمانند. با طی شدن این دو مرحله اگر زنده بمانند، سیاره ای خشک با میانگین دمای 63- درجه و انتظار این فضانوردان آماتور است. جو مریخ هم به طور عمده از دی اکسید کربن تشکیل شده که برای انسان مضر است. این برنامه تا به حال با انتقادات زیادی مواجه شده است ولی یک پشتیبان معروف هم دارد. «گرارد ت. هوفت» برنده هلندی جایزه نوبل فیزیک از این برنامه حمایت کرده است. تا به حال فقط روبات های بدون سرنشین به مریخ فرستاده شده اند. نوامبر سال گذشته میلادی سازمان فضانوردی هند برنامه پرواز به مریخ را تاسیس کرد. یک سال پیش از آن نیز سازمان ناسا کاوشگر «کنجکاوی» را به مریخ فرستاده بود.
حضور 70 ایرانی
در پی اعلام این فراخوان هزاران نفر از سراسر جهان برای حضور در این ماموریت اعلام آمادگی کرده اند که در بین آنها بیش از 70 ایرانی نیز حضور دارند. سازمان خصوصی و غیرانتفاعی هلندی MarsOne با هدف ساخت سکونتگاه انسانی بر سطح سیاره مریخ تاسیس شده است؛ در سال 2011 اعضای بنیاد MarsOne گرد هم آمدند و برنامه استراتژیکی برای فرستادن انسان به مریخ تدوین کرده اند. این مسافران فضایی هرگز به زمین باز نمی گردند، آنها زندگی خود را در مریخ خاتمه می دهند.
شرایط بحرانی
این بلیت یک طرفه به مریخ ماموریت را ممکن می کند، هزینه را کاهش می دهد و از سوی دیگر باید درنظر گرفت که هنوز هیچ فناوری برای بازگشت به زمین از مریخ وجود ندارد. این شرکت اعلام کرده در حال حاضر به هیچ فناوری جدیدی برای فرود انسان روی مریخ نیازی نیست. بودجه پیش بینی شده برای این پروژه شش میلیارد دلار است که حدود 66 درصد هزینه ها تنها به ارسال و فرود فضاپیمای حامل ساکنان مریخ اختصاص دارد.
مهم ترین چالش