هیأت وزیران در جلسه مورخ 1375.6.11 بنا به پیشنهاد مشترک شماره 102.3329.81.2230 مورخ 1374.7.12 وزارتخانه ها نیرو، کشاورزی و جهاد سازندگی و سازمان برنامه و بودجه و به استناد بند "ط" تبصره (19) قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - مصوب1373 - و ماده (51) قانون توزیع عادلانه آب - مصوب 1361 - آیین نامه اجرایی بهینه سازی مصرف آب کشاورزی را به شرح زیر تصویب نمود:

فصل اول - کلیات و مبانی

    ماده 1 - محاسبات لازم درباره خالص نیاز آبی محصولات مختلف کلیه مناطق آبیاری و همچنین تعیین الگوی مصرف بهینه بر اساس ضمیمه شماره (1) این آیین نامه، توسط کمیته کارشناسی مرکب از یک نفر نماینده از هر یک از وزارتخانه ها نیرو و کشاورزی و بر مبنای طرحی که در این خصوص تهیه خواهد شد، برای کلیه مناطق آبیاری کشور و با بهره گیری از کلیه امکانات موجود دو وزارتخانه، ظرف دوازده ماه پس از تصویب این آیین نامه صورت خواهد گرفت و نتایج حاصل طی گزارشی به وزارتخانه های یاد شده تسلیم خواهد شد. این گزارش پس از تأیید وزرای کشاورزی و نیرو و تصویب هیأت دولت به عنوان یک سند ملی در مورد الگوی مصرف بهینه آب کشاورزی به کار گرفته می شود.

    ماده 2 - تا زمان انجام محاسبات موضوع ماده (1) به منظور ایجاد سرعت لازم در اجرای این آیین نامه، الگوی مصرف بهینه بر اساس مفاد مندرج در ضمیمه شماره یک این آیین نامه توسط وزارت نیرو بر پایه اطلاعات موجود در بانک اطلاعاتی طرح جامع آب کشور، طرح های جامع کشاورزی، آبخیزداری و همچنین سازمان های آب منطق های و سازمان های کشاورزی در هر یک از مناطق آبیاری در مدت سه ماه پس از تصویب این آیین نامه تعیین می شود. گزارش تهیه شده پس از اخذ تأیید وزارت کشاورزی، به طور موقت و تا زمان اعمال نتایج حاصل از ماده (1) این آیین نامه مبنای محاسبه الگوی مصرف بهینه آب و در نهایت تحویل حجمی آب قرار خواهد گرفت.

    ماده 3 - وزارت کشاورزی مکلف است به منظور تحقق مفاد این آیین نامه، الگو های کشت در هر یک از مناطق آبیاری کشور را بر اساس سیاست های ملی و منطقه ای، منابع آب و خارک و ضوابط بهره برداری مطلوب و دیگر عوامل مؤثر مشخص و ظرف ده ماه به وزارت نیرو اعلام نماید.

تبصره 1 - حکم نماینده وزارت نیرو در کمیته کارشناسی موضوع ماده (1) این آیین نامه، از طرف وزیر نیرو و حکم نماینده وزارت کشاورزی از طرف وزیر کشاورزی صادر خواهد شد و دبیرخانه آن در وزارت کشاورزی متمرکز خواهد بود. کمیته می تواند در جهت انجام وظایف ذیربط، از کارشناسان یا مشاورین ذیصلاح استفاده نماید.

تبصره 2 - در صورتی که بر اساس این ماده، وزارت کشاورزی به هر دلیلی در بعضی از مناطق نتواند الگو های کشت را بر حسب درخواست وزارت نیرو به موقع در اختیار وزارتخانه یادشده قرار دهد، وزارت نیرو مجاز است نسب به انتخاب الگوی کشت موقت به مدت یک سال در هر یک از استان ها اقدام نماید.

تبصره 3 - مدت ارایه اطلاعات مورد نیاز الگوی کشت از طرف وزارت کشاورزی در خصوص ماده (2) این آیین نامه دو ماه پس از تصویب این آیین نامه می باشد.

تبصره 4 - وزارتخانه های نیرو، کشاورزی، جهاد سازندگی و دستگاه های تابعه آن ها و همچنین سایر دستگاه های دولتی مکلفند اطلاعات، مدارک و تسهیلات لازم را در اجرای وظایف کمیته ماده (1) این آیین نامه فراهم نمایند و در اختیار کمیته یاد شده قرار دهند.

    ماده 4 - با انجام محاسبات موضوع ماده (1) این آیین نامه و اعلام الگو های کشت برابر ماده (3) این آیین نامه توسط وزارت کشاورزی و با توجه به نقطه تحویل آب مشخص شده در مواد (8) و (15) این آیین نامه، مقدار آب قابل تحویل یا الگوی مصرف بهینه آب برای هر یک از مناطق آبیاری کشور، برابر فرمول ضمیمه شماره (1) این آیین نامه به دست می آید. شیوه تحویل حجمی آب برای مصارف کشاورزی در مورد آب های سطحی و زیرزمینی بر اساس مواد موضوع فصل های دوم و سوم این آیین نامه خواهد بود.

    ماده 5 - به منظور تحقق اهداف این آیین نامه و در راستای سیاست های دولت و برای فراهم آوردن شرایط لازم برای بهره وری بهتر از منابع آب و جلب مشارکت بهره برداران، وزارت کشاورزی مکلف است ظرف حداکثر دو سال پس از تاریخ تصویب این آیین نامه، نسبت به ایجاد و سازماندهی تشکل های قانونی مناسب در اراضی تحت پوشش شبکه های آبیاری موضع این آیین نامه، نظیر شرکت های تعاونی، کشت و صنعت تجارتی، انجمن های بهره برداری و تشکل های کشاورزی برای تحویل حجمی آب در منطقه تحویل به این نوع تشکل ها که ترتیبات آن در فصل دوم این آیین نامه مشخص شده است، اقدام نماید. وزارت نیرو مکلف است ضمن همکاری یا وزارت کشاورزی در جهت ایجاد تشکل های فوق الذکر نسبت به تحویل حجمی آب، تن ها به تشکل های بهره برداری معرف شده از طرف وزارت کشاورزی اقدام نماید.

تبصره 1 - تا زمان معرفی تشکل های موضوع این ماده، سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان به اقتصادی مورد، نسبت به تحویل آب به نماینده مصرف کنندگان در نقاط تحویل، اقدام خواهند نمود.

تبصره 2 - سایر وزارتخانه ها و سازمان ها و دستگاه های دولتی ذیربط و سازمان ثبت اسناد و املاک کشور مکلفند در اجرای مفاد این ماده همکاری لازم را با وزارت کشاورزی به عمل آورند.

فصل دوم - تحویل حجمی آب در شبکه های آبیاری

    ماده 6 - سازمان های آب منطقه ای و سازمان آب و برق خوزستان مکلفند نسبت به تحویل آب مورد نیاز مصرف کنندگان هر منطقه بر اساس الگوی مصرف بهینه آب که بر اساس مفاد این آیین نامه تعیین می شود، اقدام نمایند.

    ماده 7 - صدور پروانه مصرف بهینه آب برای مصرف کنندگان آب کشاورزی برابر ضوابط این آیین نامه بر اساس فرم ضمیمه شماره (2) به عهده سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان خواهد بود و پروانه های صادرشده، جایگزین پروانه های قبلی خواهد بود. بدین منظور کمیسیونی مرکب از سه نفر، شامل نمایندگان سازمان های کشاورزی استان ها یا مناطق، سازمان آب منطق های ذیربط و یک نفر کارشناس حقوقی تشکیل می شود. احکام نماینده سازمان کشاورزی از طرف رییس سازمان کشاورزی استان یا منطقه و احکام نماینده سازمان آب منطق های و کارشناس حقوقی از طرف مدیر عالم سازمان آب منطقه ای ذی ربط صادر خواهد شد.

تبصره 1 - تشکیل کمیسیون موضوع این ماده در حوزه عمل سازمان های آب منطق های یا سازمان آب و برق خوزستان بیش از یک مورد بدون اشکال خواهد بود.

تبصره 2 - پس از صدور پروانه مصرف بهینه آب، پرونده های مشترکین آب کشاورزی بر مبنای پروانه یاد شده مورد اصلاح قرار خواهد گرفت و آب قابل تحویل به مشترک، بر اساس الگوی مصرف بهینه آب خواهد بود.

تبصره 3 - سازمان های آب منطقه ای و سازمان آب و برق خوزستان مجازند در سال ها و یا دوره های خشک که کاهش عرضه یا جیره بندی آب ضرورت داشته باشد، سقف تحویل آب مندرج در پروانه های صادر شده را به طور متناسب کاهش دهند. همچنین میزان دبی و حجم آب قابل تحویل بر حسب تغییرات احتمالی الگوی کشت و راندمان های آبیاری مورد تجدید نظر قرار می گیرد.

   ماده 8 - پس از تعیین میزان آب قابل تحویل با الگوی مصرف بهینه آب در هر یک از مناطق آبیاری، آب به صورت حجمی تحویل می شود. محل تحویل حجمی آب بر اساس مفاد این آیین نامه در خصوص شبکه های آبیاری، نقطه شروع آبگیری اراضی تحت پوشش و تشکل های بهره برداری خواهد بود. این محل برای شبکه های مدرن حداقل در ابتدای کانال های فرعی و شبکه های تلفیقی و سنتی بر حسب مورد و بنا به تشخیص سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان خواهد بود.

    ماده 9 - برای تحقق تحویل حجمی آب، کلیه سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان مکلفند ظرف حداکثر یک سال پس از تصویب و ابلاغ این آیین نامه، نسبت به تأسیس سیستم های اندازه گیری جریان آب در نقاطی که دارای شرایط مندرج در ماده (8) این آیین نامه می باشد، با استفاده از تجهیزات مناسب بر حسب مورد و با هزینه مصرف کنندگان اقدام نمایند، به طوری که با بهره برداری از این تجهیزات بتوان با مدت قابل قبول، آب تحویلی را اندازه گیری و محاسبه نمود.

تبصره - چنانچه بنا به تشخیص مأموران موضوع ماده (30) قانون توزیع عادلانه آب، مشخص شود تجهیزات نصب شده برای اندازه گیری میزان آب تحویلی شکسته شده و یا به نحوی آسیب دیده که میزان جریان های ورودی را با دقت مناسب تعیین نمی نماید، برای بار اول به تشکل های ذیربط یا نماینده رسمی مصرف کنندگان تحت پوشش تجهیزات فوق، جهت ترمیم و تعمیر مجدد اخطار می شود و در صورت عدم تعمیر به موقع یا رفع نواقص از طرف مصرف کنندگان یا تکرار تخلف، نسبت به توقف تحویل آب از طرف مأمورین سازمان های آب منطق های یا سازمان آب و برق خوزستان اقدام خواهد شد.

    ماده 10 - تدابیر اجرایی و اقتصادی برای مصرف بهینه آب کشاورزی موضوع این آیین نامه، به شرح زیر تعیین می شود:

الف - میزان آب های کشاورزی آب های سطحی در خصوص مصرف کنندگانی که میزان آب تحویلی باری آنان برابر الگوی مصرف بهینه آب باشد، بر حسب این که اراضی در محدوده شبکه های مدرن، تلفیقی یا سنتی قرار داشته باشد، برابر قانون تثبیت آب ب های زراعی و آیین نامه های اجرایی ذیربط اخذ می شود.

ب - تحویل آب به بهره برداران، بیش از مقادیر تعیین شده در چهارچوب این آیین نامه مجاز نیست و سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان مکلفند آب را در همان حد الگوی مصرف به مصرف کنندگان تحویل نمایند.

تبصره - هر گاه مصرف کننده بنا به تشخیص سازمان های آب منطقه ای یا سازمان آب و برق خوزستان شرایط لازم را برای اعمال الگوی مصرف بهینه آب نداشته باشد، حداکثر تا مدت دو سال تحویل آب بیش از مقدار مصرف، تا حد بیست و پنج درصد (25%) الگوی مصرف بهینه آب، بدون اشکال خواهد بود. در این صورت آب ب های آب تحویلی تا ده درصد (10%) مازاد بر حجم تعیین شده در الگوی مصرف بهینه آب، یک و نیم برابر رقم تعیین شده نسبت به مازاد و به تناسب نوع شبکه، محاسبه و اخذ می شود و از ده درصد (10%) تا سقف بیست و پنج درصد (25%) سه برابر رقم تعیین شده نسبت به مازاد و نوع شبکه محاسبه و اخذ می شود.

    ماده 11 - در مورد مصرف کنندگانی که با اعمال شیوه های مختلف مدیریت مصرف، بتوانند با حفظ میزان تولید در واحد سطح برای یک الگوی کشت مقرر مصارف را تقلیل دهند، امتیازاتی به شرح زیر تعلق خواهد گرفت:

الف - کاهش نرخ آب  ها به نسبت درصد صرفه جویی در الگوی مصرف بهینه آب،

ب - ایجاد تسهیلات در تحویل نهاده های یاران های و تحویل ماشین آلات کشاورزی.

ج - اجازه توسعه کشت در اراضی تحت پوشش نقاط تحویلی آب به تناسب صرفه جویی در مصارف آب،

د - دریافت تسهیلات لازم برای تبصره (76) قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1373 - برای تهیه طرح و نقشه و همچنین دریافت تسهیلات اعتباری ارزان قیمت و طویل المدت به منظور اجرای طرح های توسعه و ایجاد شبکه های تحت فشار. ترتیبات لازم در خصوص اعطای تسهیلات موضوع این ماده به جز بند ( د) که چهارچوب آن را آیین نامه اجرایی تبصره (76) قانون برنامه دوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران - مصوب 1373 - تعیین نموده به عهده کمیسیونی مرکب از یک نفر از سازمان های آب منطق های یا سازمان آب و برق خوزستان و یک نفر از سازمان کشاورزی هر استان یا مناطق خواهد بود. احکام نمایندگی سازمان آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان از طرف مدیر عامل سازمان آب منطق های یا آب و برق خوزستان و احکام نمایندگی سازمان های کشاورزی در هر استان یا منطقه از طرف رییس سازمان کشاورزی ذیربط صادر خواهد شد.

فصل سوم - کنترل حجمی آب در چاه های عمیق و نیمه عمیق

    ماده 12 - از تاریخ تصویب این آیین نامه سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان مکلفند، آب مورد نیاز اراضی تحت پوشش چاه های عمیق و نیمه عمیق را بر اساس ضوابط این آیین نامه و برابر فرم ضمیمه شماره (3) تعیین نمایند.

    ماده 13 - کنترل حجم آب تخلیه شده برای مصارف کشاورزی اراضی تحت پوشش چاه های عمیق و نیمه عمیق در مناطق مختلف، با توجه به نوع کشت مندرج در پروانه، بر مبنای ضوابط این آیین نامه توسط سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان صورت خواهد گرفت.

    ماده 14 - کلیه پروانه های صادر شده تا تاریخ تصویب این آیین نامه، با رعایت اولویت دشت های ممنوعه بحرانی و ممنوعه و با توجه به نوع کشت و سطح اراضی تحت کشت هر چاه، بر اساس ماده (12) این آیین نامه اصلاح، و پروانه های جدید برابر ضوابط این آیین نامه صادر خواهد شد.

تبصره - مفاد تبصره (3) ماده (7) درباره آب های زیرزمینی نیز قابل اعمال است.

   ماده 15 - نقطه اندازه گیری میزان آب تخلیه شده برای اراضی تحت پوشش چاه های عمیق و نیمه عمیق در سرچاه خواهد بود.

   ماده 16 - شرکت های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان مکلفند، کلیه چاه های عمیق و نیمه عمیق حوزه عمل خود را در مناطق ممنوعه و ممنوعه بحرانی، ظرف دو سال از تصویب این آیین نامه و در بقیه مناطق تا پایان برنامه دوم به کنتور حجمی مجهز نموده و پلمپ نمایند. هزینه های نصب و نگهداری از این تجهیزات به عهده صاحبان پروانه چاه ها بوده و شرکت های آب های منطق های و سازمان آب و برق خوزستان آمار و اطلاعات آب تخلیه شده را از طریق این تجهیزات جمع آوری خواهند کرد.

تبصره - چنانچه بنا به تشخیص مأموران موضوع ماده (30) قانون توزیع عادلانه آب مشخص شود که پلمپ کنتور های نصب شده شکسته شده یا به نحوی آسیب دیده اند که میزان تخلیه آب های زیرزمینی را با دقت مناسب تعیین نمی کنند، برای بار اول به صاحبان کنتور ها جهت ترمیم و تعمیر مجدد، دریافت اخطار می شود و در صورت تکرار، نسبت به توقف بهره برداری تا رفع نقض و اخذ تعهد عدم تکرار از طرف مأموران سازمان های آب منطق های یا سازمان آب و برق خوزستان اقدام خواهد شد.

    ماده 17 - از تاریخ تصویب این آیین نامه در مورد اراضی زیر پوشش بهره برداری از چاه ها عمیق و نیمه عمیق که روی آن ها کنتور حجمی نصب شده است، حجم آب ثبت شده توسط کنتور های نصب شده ملاک محاسبه حق النظاره ها خواهد بود. از زارعینی که حجم آب مصرف آن ها برابر کنتور مطابق الگوی مصرف بهینه آب مندرج در پروانه های صادر شده باشد، فقط حق النظاره مندرج در آیین نامه اجرایی قانون توزیع عادلانه آب - مصوب 1361 -اخذ خواهد شد. در مورد زارعینی که مصارف آن ها بیش از الگوی مصرف مندرج در پروانه های صادر شده باشد، علاوه بر حق النظاره ها مبالغی به شرح زیر برای هزینه های جبرانی اخذ خواهد شد:

الف - در مناطق ممنوعه و ممنوعه بحرانی تا ده درصد (10%) الگوی مصرف بهینه آب نسبت به مازاد بر حجم تعیین شده در الگوی مصرف بهینه آب دو درصد(2%) و برداشت ده درصد (10%) تا حداکثر بیست و پنج درصد (25%) مصرف بهینه آب نسبت به مازاد ده درصد(10%) ارزش تولیدات اراضی تحت پوشش،

ب - در مناطق آزاد تا ده درصد (10%) تا حداکثر بیست و پنج درصد (25%) الگوی مصرف بهینه آب نسبت به مازاد چهاردرصد (4%) ارزش تولیدات اراضی تحت پوشش،

ج - در صورتی که به هر دلیل آب تخلیه شده بیش از بیست و پنج درصد (25%) الگوی مصرف بهینه آب باشد، میزان هزینه های جبرانی اخذ شده توسط سازمان های آب منطق های و سازمان آب و برق خوزستان به ازای هر پنج درصد (5%) مازاد بر بیست و پنج درصد (25%) یک درصد (1%) ارزش تولیدات اراضی تحت پوشش خواهد بود.

تبصره 1 - در مورد چاه هایی که مجهز به کنتور حجمی نشده اند ملاک محاسبه حق النظاره، پروانه های صادرشده خواهد بود و هزینه های جبرانی برای مصارف مازاد بر میزان مندرج در پروانه برابر بند های ( الف)، (ب) و (ج) اخذ خواهد شد.

تبصره 2 - اخذ مبالغ مندرج در بند های ( الف، ب و ج) برای دو سال زراعی امکان پذیر است و پس از آن از طرف سازمان های آب منطق های یا سازمان آب و برق خوزستان اخطار لازم برای رعایت مفاد پروانه صادر شده به دارنده پروانه داده خواهد شد و در صورتد عدم رعایت، نسبت به توقف بهره برداری از چاه اقدام می شود، ادامه بهره برداری منوط به تسویه حساب و سپردن تعهد قانونی در مورد رعایت الگوی مصرف بهینه آب خواهد بود.

تبصره 3 - از تاریخ تصویب این آیین نامه صدور مجوز کفش کنی و یا جابجایی چاه ها، تن ها در صورت ارایه برنامه تبدیل و تغییر سیستم آبیاری با تأیید سازمان ها و مراکز خدمات کشاورزی در استان ها و مناطق، به نحوی که موجب افزایش یازده مصارف آب باشد عملی خواهد بود.

    ماده 18 - صاحبان پروانه های چاه ها عمیق و نیمه عمیق می توانند در صورت رعایت مفاد ماده (11) از مزایای موضوع ماده یاد شده بهره مند شوند.

فصل چهارم - موارد متفرقه

    ماده 19 - وزارتخانه های نیرو و کشاورزی موظفند تدابیر اجرایی لازم برای سازماندهی بانک های اطلاعاتی در زمینه جمع آوری و پردازش و تولید اطلاعات ناشی از عملکرد های این آیین نامه را اتخاذ و نسبت به مبادله اطلاعات به طور مستمر اقدام نمایند.

    ماده 20 - مسئولیت اجرایی این آیین نامه بر حسب مورد به عهده سازمان های آب منطق های یا سازمان آب و برق خوزستان یا سازمان های کشاورزی استان ها و مناطق خواهد بود.

    ماده 21 - هزینه های ناشی از اجرای این آیین نامه که به عهده تولیدکنندگان کشاورزی خواهد بود در تعیین قیمت های تضمینی محصولات کشاورزی که هر سال به تصویب هیأت دولت می رسد لحاظ خواهد شد.

    ماده 22 - در کلیه بند ها و مفاد این آیین نامه، در موارد مصارف آب مربوط به وظایف وزارت جهاد سازندگی، وزیر جهاد سازندگی و سازمان های جهاد سازندگی استان مربوط جایگزین وزیر کشاورزی و سازمان ها کشاورزی استان خواهند شد و کمیته ها و کمیسیون های موضوع این آیین نامه با حضور نمایندگان وزارت نیرو، وزارت کشاورزی و وزارت جهاد سازندگی حسب مورد تشکیل خواهد شد.

    ماده 23 - با تصویب این آیین نامه کلیه مقررات مغایر با مفاد آن لغو می شود.

    ماده 24 - این آیین نامه و ضمایم آن از تاریخ تصویب لازم الاجرا می باشد.

ضمیمه شماره 1 - ضوابط محاسبه آب قابل تحویل

تعاریف:

خالص نیاز آبی گیاه:

    عبارت است از آب مورد نیاز گیاه از مرحله کاشت تا برداشت که از طریق فرآیندهای تبخیر و تعرق به مصرف می رسد و مقدار آن به صورت حجم آب ماهانه در واحد سطح قابل محاسبه است.

باران مؤثر:

    عبارت است از بخشی از بارندگی ماهانه که در طول فصل زراعی نال می شود و به مصرف تبخیر و تعرق گیاه می رسد و از خالص نیاز آبی گیاه می کاهد و مقدار آن به صورت حجم آب ماهانه قابل محاسبه است.

نیاز آبشویی خاک:

    عبارت است از درصدی از آب آبیاری که برای جلوگیری از تجمع زیانبار املاح و برقراری و تثبیت تعادل املاح در خاک زراعی باید از ناحیه فعالیت ریشه های گیاه عبور کرده و خارج شود و مقدار آن به صورت ماهانه قابل محاسبه است.

خالص آب مورد نیاز در محل مصرف:

    عبارت است از مجموع بند های (1 - 1) و (3 - 1) مبنای بند (2 - 1) و مقدار عددی آن به صورت حجم آب مورد نیاز ماهانه که در واحد سطح محاسبه می شود.

راندمان آبیاری در محل مصرف:

    عبارت است از خالص آب مورد نیاز در محل مصرف، تقسیم بر حجم ماهانه آب تحویلی به محل مصرف به ازای هر واحد سطح، که مقدار عددی آن قابل محاسبه می باشد.

راندمان انتقال و توزیع آب:

    عبارت است از حجم ماهانه آب تحویلی به محل مصرف، تقسیم بر حجم ماهانه آبی که از نقطه تأمین آب برداشت می شود.

راندمان کل آبیاری:

    عبارت است از حاصلضرب راندمان آبیاری در محل مصرف ( بند 5 - 1) و راندمان انتقال و توزیع آب ( بند 6 - 1)

روش محاسبه آب قابل تحویل:

   مؤلفه های (1 - 1)، (2 - 1) و (3 - 1) از بند (1) این ضمیمه با استفاده از نشریه شماره (24) سازمان خوار و بار و کشاورزی جهانی و اطلاعات پایه برای هر محدوده آبیاری محاسبه می شود.

   راندمان های آبیاری ( و یا تلفات آب در مراحل مختلف انتقال و توزیع) در درجه اول بر اساس اطلاعات مبتنی بر اندازه گیری های محلی در محاسبات منظور خواهد شد. در صورت فقدان اطلاعات اندازه گیری شده، تجربیات کارشناسی و یا توصیه های مهندس مشاوره پروژه به کار گرفته خواهد شد و در هر حال کمیته موضوع ماده (1) این آیین نامه، اندازه گیری لازم را برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز در هر منطقه آبیاری مد نظر قرار داده و برنامه ریزی های مناسب را به عمل خواهد آورد.

آب قابل تحویل از رابطه زیر به صورت ماهانه تعیین می شود:

(E)/(Vi X Ai)V=

در رابطه مذکور:

V = حجم آب قابل تحویل ماهانه بر حسب متر مکعب

Vi = خالص نیاز آبی محصولات مختلف بر حسب متر مکعب

Ai = سطح زیر کشت هر یک از محصولات در الگوی کشت بر حسب هکتار

E = راندمان کل آبیاری

از نتایج این محاسبات در آیین نامه به عنوان " آب قابل تحویل" یا الگوی مصرف بهینه آب کشاورزی نام برده شده است.