مقدمه:
به مادهای که بخش عمدهٔ یک محلول را تشکیل میدهد حلال گفته میشود. هر محلول دست کم از دو بخش حلال و حل شونده تشکیل شده است. جزیی که حل شونده را در خود حل میکند و معمولا درصد بیشتری از محلول را تشکیل میدهد حلال نام دارد. در محلول آب نمک، آب حلال و نمک خوراکی حل شوندهاست. اغلب محلولهای موجود در طبیعت شامل یک حلال و چند مادهٔ حل شونده هستند. آب دریا نمونهای از این محلول هاست.
آب فراوانترین و رایجترین حلال شناخته شدهاست. این حلال ترکیبهای یونی و کووالانسی بسیاری را در خود حل میکند. محلولهایی که حلال آنها آب است، محلول آبی نا میده میشوند. آب و محلولهای آبی نقش مهمی در زندگی روزانه دارند. اغلب فرآیندهای زیست شیمیایی از قببیل هضم، جذب و سوخت و ساز مواد غذایی در محلول آبی انجام میشود.
در صنایع شیمیایی تعداد زیاذی از واکنشها در محیط آبی صورت میگیرد. گرچه آب مهم ترین حلال شناخته شدهاست، اما حلال های مهم دیگری نیز وجود دارد، هگزان، اتانول و استون سه نمونهٔ مهم از حلالهای آلی هستند، به محلول حاصل از حلالهای آلی محلول غیر آبی میگویند.
حلالها در چهار زیر گروه دسته بندی میشوند که عبارتند از: الف) آب ب) حلال های هیدروکربنی ج) اسیدها د) قلیاها (بازها)
آب: مولکول آب (HOH) هم اتم هیدروژن و هم عامل OH- دارد. بنابراین هم باز و هم اسید و از این رو از لحاظ شیمیایی ختثی است. آب خالص یا آب مقطر اسیدها، قلیاها، نمکهای فلزی، صمغهای گیاهی، چسبهای قوی (مانند: سریشم، چسب کازیین، چسب نشاسته، چسب اوره فرمالیدیید و ملامین فرمالیدیید)، سریش، رنگ پلاستیک و الکلها را در خود حل میکند.
حلالهای هیدروکربنی: هیدروژن و کربن عناصر اصلی این حلالها میباشند و آنها را حلالهای آلی نیز میتوان نامید. حلالهای هیدروکربنی ۱۰ نوع هستند:
الکلها (که خود ۵ نوع اند)
-استن یا دی متیل کتون CH3COCH3
-اتر
-تولوئن C6H۵-CH3
-کلروفرم CH3CL
-تربانتین C10H16
-استرها R’COOR
-تتراکلرورکربن CCL4
-گزیلن ۲(C6H4(CH3
-بنزن C6H6
حلالهای ترپنی:
از قدیمیترین گونه حلالها میباشد که از درختان کاج و صنوبر به دست می آید و در گذشته مصرف بسیار زیادی در ساخت رنگهای ساختمانی، ورنیها و رنگهای هنری داشتهاند. اما امروزه به علت گران قیمت بودن روش تهیه، حلالیت کم، کندی سرعت تبخیر و بوی تند، آنها با حلالهای هیدروکربنی که از مواد نفتی به دست میآیند و ارزان قمت تر هستند جایگزین شدهاند. علاوه بر صنایع رنگ سازی در هنر عکاسی نیز مورد استفاده فرار می گیرند
اتانول:
بیشترین کاربرد در آزمایشهای علمی را دارد، اما به علت قابلیت حل شدن در آب و اتر در رزینهای طبیعی مانند پلی وینیل استات PVA، پلی وینیل بوتیرال، استرهای رزینی، رزینهای کتونی و غیره به کار برده میشود. از اتانول به عنوان حلال، میکروب کش، ضد یخ، سوخت، و غیره استفاده میشود.
جهت خرید یا مشاوره در زمینه خرید انواع مواد شیمیایی با انرژی کالا تماس بگیرید.