چکیده:

   وقتی تغییرات فشار هوا موجب تولید امواجی از فشار شده که در اتمسفر منتقل می شود صوت ایجاد می شود. هنگام عبور، این امواج به روش های گوناگونی با محیط خود ارتباط دارند. صدا واژه ای است که  ناخود آگاه  برای صوت به کار برده می شود . طریقه انتقال صوت به صورت موج است که موج سینوسی معمول ترین نوع موج صوتی است که در یک سمت و بدون واگرایی از منبع تولید دور می شود.

مقدمه:

   صوت شکلی از انرژی است که توسط سازوکار شنوایی قابل تشخیص است و به بیان ساده صوت هر چیزی است که شنیده شود. محدوده فرکانس قابل درک برای انسان بین 16 – 20000 هرتز است. امواج خارج از این محدوده فرکانسی را مادون صوت و ماوراء صوت می نامند. سر و صدا شایع ترین عامل زیان آور محیط کار است. حداکثر سر و صدای مجاز در محیط کار در یک شیفت 8 ساعته، 85-90 dB می باشد. صوت بیش از حد مجاز سبب ناشنوایی های حسی، عصبی و یا هر دو می گردد. از مهمترین مشاغل در معرض خطر، می توان به کار با ماشین آلات صنعتی، نساجی، تولید چوب و الوار و کاغذ، تولید تنباکو وچرم، صنعت شیشه گری، صنعت چاپ، صنعت حمل و نقل و اتاق های پخت که با بخار گرم کار می کنند اشاره نمود. Noise Dosimeter که برای تعیین مواجهه فردی کارگر با صدا در محیط کار استفاده می شود. دزیمتری دقیق ترین روش برای اندازه گیری میزان مواجهه می باشد. دقت دزیمتری در این است که در این روش کلیه ی زمان های مواجهه ی کارگر با تراز های مختلف در طول شیفت محاسبه و با استفاده از تراز معادل Leq دز دریافتی در یک شیفت کاری اندازه گیری می شود. در ساختمان هر دزیمتر از یک میکروفن که روی سینه یا یقه ی کارگر نصب می شود و سیم رابط و پردازشگر و نمایشگر استفاده می شود.

   با وجود اینکه ویژگیهای ترازسنج های صوتی می تواند تنوع داشته باشد اما در کل یک ترازسنج صوت حداقل دارای سه قسمت مهم می باشد : الف – پردازشگر ب –میکروفن ج - نمایشگر
   وظیفه هر میکروفن بر اساس اعمال فشار صوت بر سطح دیافراگم آن و تولید جریان متناظر الکتریکی می باشد. در پردازشگر با توجه به ویژگی دستگاه و نیاز کاربر، اطلاعات گرفته شده از میکروفن تقویت، توزین و پردازش  می شود سپس توسط نمایشگر دیجیتال یا عقربه ای مقادیر نشان داده می شود.
این وسیله که یک میکروفن خازنی در ورودی خود دارد صوت را می گیرد و بعد از چند طبقه تقویت، این سیگنال آنالوگ را به دیجیتال تبدیل  می کند و نشان می دهد. این وسیله یک تراز سنج صوت می باشد که آلودگی های صوتی محیط را بر حسب دسی بل مشخص میکند و بر روی نمایشگر به ما نشان می دهد.

   مراحل اندازه گیری و ارزیابی صدا :

1. تعیین هدف اندازه گیری

2. گردآوری اطلاعات دقیق از محل اندازه گیری و نحوه ی مواجهه ی کارگر

3. تعیین روش مناسب اندازه گیری

4. انتخاب وسیله ی مناسب اندازه گیری

5.کالیبراسیون

6. شناخت استاندارد مواجهه

   هدف اندازه گیری :

1. صنعتی: اندازه گیری یک دستگاه معین برای عیب یابی یا بازرسی فنی

2.محیطی: تعیین تراز فشار صوت در سطح کارگاه با تعیین منابع اصلی صدا

3.فردی: برای مشخص کردن میزان مواجهه ی کارگر

4. کنترلی:تعیین روش و چگونگی کنترل صدا

   روشهای اندازه گیری صوت :

روشهای اندازه گیری سروصدا یا بر حسب تغییرات زمان سروصدا می باشد که ماکزیمم و مینیمم سروصدای محیط در ساعات کار مشخص می شود و یا بر حسب توزیع مکانی می باشد که خود شامل موارد زیر است :

1. روش ایستگاه بندی :

تقسیم کارگاه مورد اندازه گیری به مربع های1*1،2*2،3*3، 4*4، 5*5، که برحسب وسعت کارگاه و نحوه چیدمان دیستگاهها انتخاب می شود و اندازه گیری در مرکز مربع ها انجام می شود. در اندازه گیری صوت در کارگاههای تا 50 متر مربع به نواحی با ابعاد یک متر، کارگاههای تا 100 متر مربع به نواحی با ابعاد 2 متر و کارگاههای وسیعتر را به نواحی با ابعاد حداکثر 5 تر تقسیم بندی می شود، البته همانطور که گفته شد بصورت انتخابی می باشد. در این اندازه گیری ایستگاههایی که در آن دستگاه قرار دارد مورد اندازه گیری قرار نمی گیرند. ایستگاهای تعیین شده می باید هر کدام با شماره خاصی مشخص شده باشند تا بتوان به راحتی مورد بررسی قرار داد.

2. روش Random :

انتخاب اندازه گیری بصورت اتفاقی با فاصله حداقل 0.5 متر از دیوار و 1متر از دستگاه شعاعهای فرض با اندازه 45 درجه از مرکز منبع که در فواصل یک متری بر روی شعاعهای اندازه گیری صورت می گیرد. در پایان نقاط دارای تراز شدت صوت یکسان بهم متصل شده تا مناطق صوتی از یکدیگر مجزا گردند. این روش عموما برای اندازه گیری سروصدا حول محل کار کارگر مورد استفاده قرار می گیرد.

صوت سنج دستگاهی است که قابلیت اندازه گیری پارامتر صدا بر حسب دسی بل را دارد. معمولا صوت سنج های موجود از نوع صوت سنج دیجیتال پورتابل بوده و نمونه های حرفه ای آن قابلیت آنالیز صوت ( آنالیزور صوت ) و ذخیره مقادیر اندازه گیری شده ( دیتالاگر صدا ) را دارد.

 جهت مشاوره و یا خرید انواع نور سنج با انرژی کالا تماس بگیرید.