پسماند‌ها در معادن همزمان با استخراج مواد معدنی تولید می‌شوند. گرچه تولید پسماند امری اجتناب ناپذیر است لکن قابل کنترل است. استخراج مواد معدنی با عیار پایین‌تر مقدار بسیار زیادتری پسماند تولید می‌کند که علاوه بر تخریب چهره طبیعت، آلودگی های زیست محیطی بسیاری ایجاد می کند. در این مطلب امکان کاهش پسماند و بازیافت پسماند در معادن ایران مورد بررسی قرار گرفته است.
با نظرخواهی از مدیران معادن و جمع آوری آمار پسماند های معدنی، نقطه نظرات معدنکاران ایرانی با وضع و قوانین زیست محیطی موجود در ایران و سایر کشورها مورد بررسی قرارگرفت. 20 درصد از پرسش‌شوندگان اظهار داشته اند که هیچ آشنایی با قوانین زیست محیطی ندارند. حدود نیمی از پاسخ دهندگان گفته اند تابحال پیشنهادی ازسوی سایر صنایع و معادن در خصوص مصرف باطله‌شان نداشته اند. 96 درصد شیوه بکارگیری قوانین تشویقی و تنبیهی را ضامن اجرائی قوانین زیست محیطی دانسته‌اند. این نتایج بررسی و تحلیل شد و با توجه به آخرین دستاوردهای تحقیقاتی در معادن پیشنهادهایی درجهت مدیریت بهتر پسماند درمعادن ایران ارائه شد.
مواد زائد جامد در کارخانه آهن و فولاد یک محصول جانبی ضروری در طی مراحل پردازش مختلف درگیر در تولید آهن و فولاد است. مواد زائد جامد تولید شده باعث آلودگی محیط زیست شده و در نتیجه باید دور ریخته شود. تا دهه گذشته، سرباره، گرد و غبار و لجن تولید شده توسط کارخانجات آهن و فولاد به طور کلی "زباله" نامیده می‌شد، اما در حال حاضر، با توجه به استفاده مجدد از این ضایعات، این عبارت با "محصول جانبی" جایگزین شده است.
در سال 2010، ایالات متحده حدود 7/2 میلیون تن آهن و فولاد را به عنوان ظروف نگهداری و بسته‌بندی در جریان MSW (مواد زائد جامد شهری)، و نیز 2/14 میلیون تن از فلزات آهنی، که شامل آهن و فولاد، به عنوان کالاهای بادوام- تولید کرده است 8/6 درصد از کل تولید MSW در سال 2010 می‌باشد.
زباله‌های تولید شده توسط صنعت آهن و فولاد نه تنها باعث مشکلات سلامتی بلکه باعث تخریب محیط زیست نیز می‌شود. بنابراین برای صنایعی که در تولید آهن و فولاد درگیر هستند پیدا کردن روشی برای دفع ایمن و بازیافت زباله بسیار مهم است.
روش هایی که توسط صنایع مختلف آهن و فولاد برای دفع زباله استفاده شده است:
آهن و فولاد جیندال و قدرت محدود (JSPL) از طریق فعالیت‌های گسترده R & D ، مواد زائد جامد گوناگونی را شناسایی کرده‌اند که می‌تواند به عنوان ورودی‌های تولیدی استفاده شوند. این شرکت به دنبال سیاست سه R - بازیافت ، کاهش و استفاده مجدد - برای مدیریت زباله های خود را می‌باشد. بسیاری از پروژه‌های نوآورانه در زیر "کسب ثروت از مواد زائد " برای استفاده از مواد زائد جامد اجرا شده است. هدف اصلی شرکت این است که از تبدیل مواد زائد جامد به ثروت در جهت سودآوری استفاده نماید. آنها مواد زائد جامد را به صورت موقت ذخیره می‌نمایند و سپس برای استفاده مجدد از مواد زائد جامد به کارخانه ذوب منتقل می‌شود.
یکی دیگر از صنایع عمده آهن و فولاد ، آهن و فولاد تاتا ، کاهش تولید زباله، سرمایه گذاری عملیاتی، مانند استفاده از کوره انفجار جدید استفاده از تجهیزات مناسب، که باعث بهبود کارایی و کاهش آلودگی می‌شوند، را یک اولویت برای شرکت قرار داده است.
شرکت آهن و فولاد تانگشان ، بزرگترین فولادساز چین و گروه آهن و فولاد هبی (HBIS) ، دومین تولیدکننده بزرگ آهن و فولاد در جهان هستند. در سال های اخیر آهن و فولاد تانگشان، بهبودهای محیط زیستی در مصرف برق، مصرف آب و بازیافت محصولات جانبی داشته است.
شرکت آهن تانگشان سرمایه گذاری بزرگی در صرفه‌جویی انرژی کارخانه و فن آوری کاهش تولید زباله انجام داده است. دو کوره انفجار 450 متر مکعبی جدید، انتشار غبار را به اندازه 1600 تن در سال، و دی اکسید گوگرد را به مقدار 3000 تن کاهش داده است.
غیر از روشهای دفع زباله که توسط شرکت استفاده شده است، بازیافت نیز بسیار مورد توجه بوده است.
بازیافت فرایندی است که با استفاده از مواد (زباله) و تبدیل آن به محصولات جدید از اتلاف مواد بالقوه مفید جلوگیری می‌کند، و منجر به کاهش مصرف مواد خام تازه، کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی هوا ( ناشی از سوزاندن) و آلودگی آب (ناشی از دفن زباله) و انتشار گازهای گلخانه ای کمتری می‌شود. بازیافت یک جزء کلیدی از روشهای مدرن کاهش زباله است و جزء سوم از سلسله مراتب "کاهش، استفاده مجدد و بازیافت" زباله است.
صنعت آهن و فولاد در شمال امریکا برای بیش از 150 سال است که بازیافت ضایعات فلزی را انجام میدهد. صنعت آهن و فولاد از ضایعات برای تولید آهن و فولاد جدید استفاده می‌کند، و 25 درصد تا 100 درصد محصولات آهن و فولاد از محتوای بازیافتی به دست می‌آیند. همچنین، بازیافت آهن و فولاد ارزان تر از آن است برای تولید آهن و فولادهای جدید از معادن استخراج صورت گیرد.
بازیابی آهن و فولاد نه تنها موجب صرفه جویی در پول، بلکه به طور چشمگیری منجر به کاهش مصرف انرژی، در مقایسه با ساخت آهن و فولاد از مواد خام شده است و مقدار گازهای گلخانه‌ای منتشر شده در هوا را طی پردازش و تولید آهن و فولاد از سنگ معدن کاهش میدهد.
اینها چند تحول صورت گرفته در حوزه دفع زباله و بازیافت هستند و با این حال، با رشد ساخت و تولید، تحولات و نوآوری‌های بیشتری در آینده نزدیک به دست خواهد آمد.
اصفهان - بزرگراه شهید میثمی، ابتدای بلوار کشاورز، برج آزاد، طبقه 7 ، واحد شماره 8 ، پرتال جامع انرژی
info(@)energyenergy.ir