باتری یکی از ضروری ترین ابزاری است که زندگی بشر را به شدت تحت الشعاع خود در آورده است به نحوی که آمارها نشان می دهد تنها کشور آمریکا سالانه حدود ۳میلیارد باتری دورریز دارد كه این نشاندهنده مصرف بالای این محصول در سطح دنیاست.
برای خرید این وسیله کاربردی لازم است، اطلاعاتی درباره تفاوت باتریهای یكبار مصرف و قابل شارژ، باتریهای آلكالاین و لیتیومی، توان هر باتری و نكاتی درمورد ایمنی باتریها داشته باشیم.
- باتری آلكالاین
این نوع از باتری همان باتریهای قلمی خودمان هستند كه در بسیاری از وسایل كاربرد دارند؛ كنترل تلویزیونها، اسباببازیهای كودكان، ساعتهای دیواری یا رومیزی و... . باید توجه كنید كه برخی از انواع این باتریها نیز قابل شارژ هستند كه در مقایسه با نوع غیرقابل شارژ گرانترند. یادتان باشد كه باید به تاریخ تولید باتری نیز توجه كنید. باتریهای آلكالاین حتی اگر استفاده نكنید و سالها در یك دستگاه یا كشوی میزتان نگه دارید قابلیت آن را دارند كه تا ۷ سال انرژی را نگه دارند. پیش از خرید حتما به محل باتری دستگاه مورد نظرتان نگاهی انداخته و با توجه به آن انتخاب كنید. 2 نوع از پركاربردترین اندازههای باتریهای آلكالاین، قلمی و نیمقلمی هستند كه نوع قلمی با AA و نیمقلمی با AAA روی جعبه باتری و بدنه آن مشخص شدهاند.
- باتری كتابی
این باتریها از نوع قلمی كه معمولا ۱.۵ ولت هستند، ولتاژ بیشتری برابر با ۹ ولت دارند و اكثرا در وسایل كنترل از راه دور و بردهای الكتریكی استفاده میشوند. باتریهای بزرگ كه اندازه آنها با حرف D مشخص میشود معمولا در رادیو یا چراغ قوهها كاربرد دارند.
- باتری قابل شارژ
اگر تصمیم دارید از باتریهای آلكالاین قابل شارژ استفاده كنید هنگام خرید حتما به كلمه Rechargeable كه روی بسته این نوع باتریها نوشته شده توجه كنید. توجه كنید كه برای تغذیه این باتریها به یك دستگاه شارژ نیاز دارید. برای خرید این دستگاه در نظر داشته باشید كه نوعی از آن را انتخاب كنید كه قابلیت شارژ هر 2 اندازه قلمی و نیمقلمی را دارا باشد. لازم است بدانید كه مزیت باتریهای شارژی آلكالاین نسبت به انواع شارژی دیگر كه به آنها خواهیم پرداخت این است كه این باتریها خارج از دستگاه موردنظرتان مثل دوربین شارژ خواهند شد و درصورت بروز نوسانات برق تنها بهخود باتری آسیب وارد میشود. نكته دوم این است كه درصورت گم شدن یا خرابی، این نوع باتریها را حین مسافرت راحتتر میتوانید پیدا كنید.
- باتری لیتیومی
همه ما هر روز با باتریهای لیتیومی در لپتاپها، دوربین عكاسی، تلفن همراه و... سر و كار داریم. این باتریها قابل شارژ هستند و یكی از علتهای آن كه این باتریها به نسبت نوع آلكالاین در وسایل بیشتری كاربرد دارند عمر زیاد آنهاست كه تقریبا 3 برابر باتریهای آلكالاین شارژی است. باتریهای لیتیومی ظرفیت بیشتری دارند و این عامل در آنها اهمیت بالایی دارد؛ حتما شنیدهاید كه فلان لپتاپ قابلیت آن را دارد كه ۱۰ ساعت بدون نیاز به شارژ كار كند، در واقع این موضوع به ظرفیت باتری آن بر میگردد كه با واحد آمپر بر ساعت مشخص میشود. پس لازم است هنگام خرید وسایلی از این قبیل حتما به ویژگیهای باتریهای آنها توجه كنید. از طرفی لازم است بدانید كه این نوع باتریها در شرایط آب و هوایی مختلف مثلا سرما، عملكرد بهتری نسبت به باتریهای آلكالاین دارند و این خود دلیلی است كه علت استفاده از این نوع باتری را در وسایل ضروری چون تلفن همراه نشان میدهد. از آنجا كه باتری لیتیومی در هر كدام از این دستگاهها ویژگیها و نحوه مراقبت خاص خودشان را دارند 2 نوع از پركاربردترینشان را برای خرید بهتر بررسی كردهایم:
- باتری تلفن همراه
باتریهای تلفن همراه نوعی از باتریهای لیتیومی به نام Li-ion هستند. این نوع باتریها برخلاف تصور اكثر ما نیازی ندارند كه صددرصد شارژ شوند. پس اگر میخواهید طول عمر باتری تلفن همراهتان كاهش پیدا نكند آن را پیش از آنكه به این مقدار برسد از شارژ بكشید زیرا ۲۰ درصد نهایی شارژ یعنی از ۸۰ تا ۱۰۰ درصد ولتاژ بالایی را به باتری وارد میكند كه در طولانیمدت به آن آسیب میزند، علاوه بر این لازم است برای شارژ كردن آن تا خالی شدن كامل باتری صبر كنید. اما اگر باتری شما آسیب دیده و باید برای خرید آن اقدام كنید، درنظر داشتهباشید كه جعبه باتری سالم بوده و حروف روی آن كاملا خوانا باشد. علاوه بر این، تاریخ ساخت روی بدنه باتری و جعبه را با هم مقایسه كنید. این دو تاریخ باید یكی باشند. لازم است بدنه و برچسب دور باتری را بهدقت چك كنید. گاهی برچسب دور باتریهای تقلبی دارای برآمدگیهایی است. به نوع نوشتههای روی برچسب دور باتری دقت كنید، حروف آنها باید پر رنگ و ضخیم باشد. همچنین توجه كنید كه این محصول را حتما از یك نمایندگی یا وبسایت معتبر خریداری كنید.
- باتری لپتاپ
اكثر این باتریها نیز از نوع Li-ion هستند. برخی از برندهای تولیدكننده لپتاپ از باتریهایی استفاده میكنند كه شركتی خاص آنها را تولید میكند و ممكن است در بازار كم پیدا شود. لازم است هنگام خرید لپتاپ در مورد باتری از فروشنده سؤال كنید یا خودتان تحقیق كنید تا درصورت خرابشدن باتری برای تهیه آن با مشكل روبهرو نشوید. علاوه براین باید مطمئن شوید باتری لپتاپ موردنظرتان در انحصار شركت سازنده لپتاپ نیست و میتوانید آن را بهصورت جداگانه نیز بخرید. همچنین لازم است به خدمات پس از فروش دستگاه توجه كنید و آنهایی را انتخاب كنید كه دارای بیشترین مدت ضمانت در مورد باتریها هستند.
- باتریها، زبالههای خطرناك
برخی از زبالههایی كه ما تولید میكنیم سمی هستند و باتریها نیز در این گروه قرار میگیرند. اكثر باتریها، حاوی فلزات سنگینی چون سرب، جیوه، نیكل، روی و كادمیوم هستند كه میتوانند برای محیطزیست و انسان خطرناك باشند. برای آنكه خطرات باتریها كم شود لازم است بهطور صحیحی از آنها استفاده كنیم تا طول عمرشان افزایش پیدا كند. علاوه بر این لازم است بدانید كه باتریهای قابل شارژ برای محیطزیست كمضررتر هستند، هر چند با خاك و طبیعت سازگاری ندارند. تصور كنید باتریهای دورریز شما غذای یك حیوان شود. خیلی زود اسید و فلزات موجود در باتری به بافتهای بدن حیوان آسیب جدی وارد میكنند و درنهایت منجر به مرگش میشود. بهتر است سعی كنید هنگام دور ریختن باتریها آن را بهصورت جداگانه از زبالههای دیگر قرار دهید و هرگز آن را در دسترس كودكان نگذارید. جالب است بدانید كه امروزه بازیافت باتریها در سراسر دنیا به یكی از منابع اصلی تولید سرب بدل شدهاست. در كشور ما نیز برخی از كارخانهها برای تولید سرب از پسماند باتریها استفاده میكنند.