هر گیاهی در طبیعت دارای روند رشدی ویژه خود میباشد. خواص گیاهان در فصول، هفته ها و روز و شب متغیر است. هر ماده که در گیاهی پیدا شود دارای نقش خاصی در گیاه میباشد. ماده میتواند در ساختمان گیاه برای انجام اعمال حیاتی بار رفته باشد، ماده میتواند در ساختار خواص فیزیکی و شیمیایی گیاه نقش داشته باشد.

درمان عفونت با داروهای گیاهی

1. پنیرک
پنیرک گیاهی است که در طب سنتی خواص بی‌شماری دارد و از برگ و گل آن استفاده‌های بهینه می‌شود. اما خاصیت آنتی‌بیوتیکی آن زبانزد است، فقط کافی است 40‌گرم گیاه پنیرک را به‌همرا یک لیتر آب جوش به مدت 10‌دقیقه بگذاریم تا دم بکشد. یک فنجان از این دمکرده را روزی سه‌بار بنوشید تا عفونت‌های  ادراری، برونشیت و عفونت‌های سرخک و مخملک از‌بین بروند.  

2. گل‌پامچال
اسهال‌های عفونی اکثرا ناشی از عفونت‌های معده و روده است. با این حال اسهال‌های عفونی، برونشیت و بیماری ذات‌الریه را می‌توان با دمکرده گل‌پامچال تا‌حدودی درمان کرد. برای دم کردن گل‌پامچال 20گرم از این گیاه را به‌همراه یک لیتر آب دم کنید. فقط دقت داشته باشید که بیشتر از 10‌دقیقه دم نکشد و بعد از 10‌دقیقه دمنوش را صاف کرده و بنوشید. این دمکرده را روزی سه‌بار به اندازه یک فنجان بنوشید تا ترتیب اثر داشته باشد.

3. بادرنجبویه
بادرنجبویه گیاهی است که می‌توان به‌عنوان یک دمکرده برای پاک‌سازی بدن از میکروب استفاده کرد. این گیاه قادر است اکثر عفونت‌های بدنی را از‌بین ببرد، حتی گاهی اوقات شما خبر ندارید که در بدن‌تان چه می‌گذرد، اما اگر در هوایی آلوده یا در محیطی قرار گرفته بودید که ممکن است میکروب یا ویروس به شما انتقال پیدا کند؛ در این مواقع توصیه می‌شود 40‌گرم بادرنجبویه را به مدت 15‌دقیقه به‌همراه آب جوش بگذارید تا دم بکشد و سپس آن را بنوشید تا عفونت‌های احتمالی از‌بین بروند. برای تاثیرگذاری بهتر این دمنوش توصیه می‌شود روزی سه‌بار در روز به اندازه یک فنجان نوشیده شود. 

4. بابا آدم
وقتی اسم جوش به میان می‌آید خیلی از افراد یاد دوران بلوغ می‌افتند، اما برخی جوش‌ها چرکی هستند و ممکن است هر جای بدن ظاهر شوند و حتی سن و سال هم برای‌شان اهمیت نداشته باشد. برای درمان جوش‌های چرکی و عفونی باید از آنتی‌بیوتیک‌های قوی استفاده کرد. در طب سنتی توصیه می‌شود از دمکرده بابادم استفاده شود. 80‌گرم ریشه بابادم را به‌همراه یک لیتر آب جوش دم کنید. مدت زمان دم کشیدن 20‌دقیقه است و بعد از آن روزی سه‌بار در روز ‌برای درمان جوش‌های چرکی دمکرده را بنوشید.  

5. اکالیپتوس
برای عفونت‌های مجاری تنفسی اولین پیشنهاد یا گیاهی که اکثر افراد از آن یاد می‌کنند، برگ اکالیپتوس است که بیشتر به‌صورت بخور از آن استفاده می‌شود. درصورتی که علاوه بر بخور این برگ‌، توصیه می‌شود هر وقت به مشکل عفونت‌های مجاری تنفسی دچار شدید 50گرم برگ این گیاه را با یک لیتر آب دم کنید و بعد از 10‌دقیقه دم کشیدن روزی سه تا چهار بار به مقدار یک فنجان از این گیاه را بنوشید. خیلی از افراد فکر می‌کنند بخور این گیاه در اولویت است در‌صورتی که اگر سینوزیت یا ریه‌های‌تان چرکی شده‌اند، بهتر است در کنار بخور دم کرده برگ اکالیپتوس را هم فراموش نکنید.   

6. انجیر زرد شیرازی
50‌گرم انجیر زرد شیرازی (‌انجیر خشک در آجیل‌‌ها) ‌را به‌همراه نیم کیلو شیر به مدت 15‌دقیقه می‌گذاریم تا بجوشد. این جوشانده برای گلودردهای چرکی، آن‍‍ژین‌ها، عفونت و زخم‌های داخل دهان بسیار مناسب است. برای تاثیرگذاری باید روزی سه فنجان از این جوشانده را میل کنید. همچنین اگر دندان‌تان دچار عفونت شد و درد بسیاری داشت، توصیه می‌شود در کنار مراجعه به دندانپزشک، در صورت نیاز  گیاه آنغوزه را روی دندان بگذارید. البته برای استفاده از این گیاه نیازی به دم کردن یا جوشاندن آن نیست، چرا‌که این گیاه حالت صمغ دارد و فقط کافی است روی دندان عفونی قرار بگیرد.

حتی میخک هم برای درمان عفونت‌های دندانی نقش موثری دارد. این گیاه را به دو صورت می‌توان استفاده کرد، هم روی دندان قرار داد و هم آن را جوشاند و نوشید. برای دم کردن میخک، کافی است یک قاشق مربا‌خوری میخک را با یک لیوان آب بین 4 الی 5‌دقیقه بجوشانید. بعد از این مرحله جوشانده را در دهان بچرخانید و خالی کنید. کافی است این کار را بین سه تا چهار بار انجام دهید.    

7. چای سبز
گلو‌درد یکی از بدترین مراحل سرماخوردگی است که اکثر افراد دست به هرکاری می‌زنند تا از شر آن خلاص شوند. بعضی‌ها سراغ قرص‌های چرک‌ خشک‌کن می‌روند و برخی دیگر سعی می‌کنند با آب‌نمک و آب‌ جوش یا حتی آب‌نبات‌های گلودرد این مشکل را درمان کنند. اما در طب سنتی توصیه می‌شود افرادی که گلو دردهای چرکی دارند چای سبز بنوشند.

به این نحو که یک قاشق غذاخوری چای سبز را در یک لیوان آب می‌ریزیم تا به مدت 10دقیقه خیس بخورد. نکته اینجاست که برای درمان گلودردهای چرکی نباید چای سبز را به‌صورت روتین دم کرد (‌یعنی روی کتری دم نمی‌کشد). حتی می‌توانید به‌جای آب‌نمک، چای سبز را غرغره کنید. از تفاله آن هم می‌توانید به شکل کمپرس برای درمان عفونت‌های چرکی پوستی مثل کورک‌ها استفاده کنید.  

8. تره جوشانده شده در شیر
زخم‌های چرکی درمان‌شان به مراقبت و دقت بیشتری ‌نیاز دارد. برای درمان این نوع زخم‌ها می‌توان از پمادهای موضعی یا داروهای خوراکی استفاده کرد. در طب سنتی اگر زخم‌ها زیاد عفونی و خطرناک نباشند، توصیه می‌شود از عصاره  تره در شیر استفاده شود. به این روش که تره را در شیر بپزید و سپس از شیر جدا کنید و تره پخته شده را روی زخم بگذارید. بعد از چند ساعت باید ضماد تره را از روی زخم بردارید و محل زخم را تمیز و پانسمان کنید، چراکه تره چرک را به خود می‌گیرد و باید تعویض شود. اگر این کار را روزی یک‌بار انجام دهید، در مدت کوتاهی چرک از زخم خارج می‌شود.      

9. پونه
ریه یکی از مهم‌ترین اعضای بدن است که بزرگ‌ترین وظیفه آن مبارزه با هوای آلوده است، اما ریه‌ها از عفونت‌ها در امان نیستند به‌همین دلیل برخی عفونت‌های سطحی را می‌توان با کمک آنتی‌بیوتیک‌ها درمان کرد. اگر قصد ندارید از آنتی‌بیوتیک‌های شیمیایی استفاده کنید، طب سنتی راه دیگری به شما پیشنهاد می‌کند. برای ضدعفونی کردن ریه از عفونت می‌توانید از دم کرده پونه استفاده کنید. یک قاشق  چای‌خوری پونه را به‌همراه یک لیوان آب جوش بگذارید بین‌10 تا 15‌دقیقه دم بکشد و سپس صاف کرده آن را همراه با عسل روزی سه بار میل کنید.     

10. پونه کوهی
یکی از بهترین داروهای گیاهی که می‌توان به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک قوی از آن یاد کرد، پونه کوهی است. این نوع پونه با پونه‌های معمولی فرق دارد و به‌عنوان ضدعفونت‌های میکروبی و قارچی شناخته شده است، برای اینکه خاصیت ضدعفونی‌کننده داشته باشد باید روزی سه‌بار‌ به اندازه یک فنجان از این گیاه بنوشید.

افرادی که با مشکل عفونت‌های قارچی در گوش، عفونت‌های قارچی ناخن و برخی خانم‌ها در ناحیه تناسلی عفونت قارچی مواجه هستند، می‌توانند از پونه کوهی به‌عنوان یک آنتی‌بیوتیک استفاده کنند. البته پونه کوهی را می‌توان به شکل دمنوش یا ضماد هم استفاده کرد. همچنین اگر از عفونت ادراری رنج می‌برید دم کرده پونه کوهی یکی از درمان‌های مناسب و تاثیرگذار در این زمینه است. یک قاشق مرباخوری پونه کوهی را به‌همراه یک لیوان آب جوش به مدت 15‌دقیقه می‌گذارید تا دم بکشد.

رابطه ی گیاهان دارویی و بیماری

هر خاکی و هر اب و هوایی، بستر انوای از گیاهن داروی است. بنابر این همه چیز در همه جا نمیروید و حکمت خلقت در این است که هر جا بیماری است،قطعا نوع گیاه دارویی آن نیز یافت میشود. از طرفی همه ی گیاهان دارویی در یک فصل خاص نمیرویند. هنوز کسی رابطه بین شیوع بیماری در یک فصل یا یک زمان و وفور گیاهان دارویی ان فصل را جستجو نکرده است.ولی میدانیم که بسیاری از بیماری ها در فصل خاص شیوع پیدا میکنند و بعضی از گیاهان دارویی شناخته شده و ناشناخته نیز در همان فصل به وفور یافت میشوند.

عرق کاکوتی: ضد عفونی کننده، ضد اسپاسم در نارحتی های گوارشی، ضد اسهال،مقوی معده،خلط آور.

بهار نارنج: معطرمقوی اعصاب و قلب، آرام بخش، ضد نفخ.

زیره ی سبز: ضد چاقی، چربی، تنگی نفس، باد شکم، هضم غذاوزیاد کننده ی شیر مادر.

نسترن: تقویت قلب و اعصاب، رفع سردی، رفع کرم روده، دردمعده، سنگ کلیه و اسهال

عرق زینان: ضد نفخ، درمان سوءهاضمه، ضد تهوع، خلط آور،مدر،ضد کرم،ضد اسپاسم،رفع ترشی معده.

عرق مخلوط زیره: نیرو دهنده، ضد نفخ،مقوی معده،درمان سوء هاضمه، اشتها آور، افزایش دهندهی شیر مادر.

شیرین بیان: طعم و طرز مصرف عرق شیرین بیان از پودر و عصاره آن بهتر است.

عرق کلپوره: مقوی، رفع سردرد، درمان ضعف عمل دستگاه گوارش رفع نارحتی های هاضمه و دل درد، رفع درد ناحیه قلب، تب بر.

کرفس: درد شکم، تنگی نفس،تقویت کننده معده

عرق رازیانه: مدر،ضد اسپاسم عضلات،ضد نفخ، مقوی قلب، مقوی معده، درمان سوء هاضمه، خلط آور افزایش دهنده شیر.

شربت سکنجبین: رفع عطش و گرما زدگی، دارای خواص سرکه ی سیب

عرق شنبلیله: نیرو دهنده، رفع کم خونی، ضد دیابت، کاهش دهنده ی قند خون.

شوید: انواع چربی بدن،هضم غذا ،طعم دهنده، معطر، نیرو دهنده، هضم کننده، مقوی معده،افزایش دهنده ی شیر ، درمان سوء هاضمه به ویژه کودکان،رفع استفراغ، مسکن مدر، کاهش دهنده ی چربی خون.

آبلیمو: چاشنی، سرشار از ویتامین ث، ضد اسکوربوت،ضد عفونی کننده.

گلاب: مقوی اعصاب و قلب، پوست، نیکوی رخساز.

بیدمشک: تقویت کننده قلب و معده، ملین، آرامبخش و خون ساز است، ضد سر درد و درد های عضلانی.

شربت توت فرنگی: سرشار از ویتامین ث، حاوی کلسیم و ویتامین آ

نعنا: باد شکن، معالج بواسیر،یچ شکم، رفع اسهال و استفراغ معده.

کاسنی: سردی مقوی معده، تب بر، بیماری های کبدی و کلیوی.

عرق ختمی: نرم کننده ی مخاط ها و دوای بیماری های ریوی،سینه، سرفه و گلو، رفع تحریکات جلدی.

عرق چهار گیاه: ضد نفخ، رفع سوء هاضمه،باد شکن، ضد دل پیچه، مقوی معده، رفع اسهال های عادی.

بید: اثر قاطع ولی کند بر تبها ی مداوم دارد و خواب آور، آرامش بخش، رماتیسم،ضد یرقان.

برگ گردو: درمان درد مفاصل،ضد دیابت(قند)

بابونه: صفرا بر، مدر، بادشکن، اشتها اور.

پونه: ضد سرما خوردگی، سرفه، عفونت.

خارشتر: طبیعت سرد دارد، مدر قوی، تصفیه ی خون و کبد، سنگ کلیه و مثانه و سیاه.

عرق گشنیز: طعم دهنده،ضد سپاس،ضد نفخ، باد شکن.

عرق زیره سیاه: معطر، طعم دهنده، ضد نفخ، ضد اسپاس، ضد میکربف قابض، رفع قلنج نفخی کودکان.

بومادران: دردشکم، بواسیر، ضد عفونت، سرما خوردگی.

گزنه: ضد قند،درمان بالا رفتن فشار خون، کبد، چربی خون و کلسترول.

عرق دارچین زنجبیل: معطر، طعم دهنده، محرک، بادشکن، مغذی، ضد تهوع و اسپاسم.

 گل گاو زبان: مقوی، نیکوی رخسار،اعصاب و روان،تنگی نفس،بشاط آور، کلیه و مثاته.

مرزه: درمان نقرس، قلنج، مقوی نیروی هاضمه، نرمی استخان

برگ چنار: بیار سرد، تب بر، معالج تگی نفس، چاق کننده،اعصاب و رعشه.

چهارعرق گرم: تقویت کننده، مفید به حال مسرودین،هضم غذا، نارحتی های معده و شکم.

تارونه: بسیار آرام بخش، مسکن اعصاب، درد مفاصل، خواب آور.

ترکیبات مهم گیاهان دارویی

هر ماده که در گیاهی پیدا شود دارای نقش خاصی در گیاه میباشد. ماده میتواند در ساختمان گیاه برای انجام اعمال حیاتی بار رفته باشد، ماده میتواند در ساختار خواص فیزیکی و شیمیایی گیاه نقش داشته باشد.

روغنهای عطری: مواد عطری، درمان بخش تمیز کننده، ضدعفونی کننده، هضم کننده غذا، ضد درد، ضد نفخ معده و روده و ضد اسپاسم عضلانی می باشند.

مواد پروتئینی: مواد پروتئینی از ترکیب اسید های آمینه ایجاد شده اند. نصف اسید های آمینه را انسان قادر به سنتز آن ها نیست و باید توسط تغذیه ی گیاهی و جانوری وارد بدن شوند.

مواد تلخ مزه: بسیاری از گیاهان دارای زه تلخ هستندمانند کاسنی که خواص دارویی و درمانی دارد. مواد تلخ مزه غیر سمی محرک اشتها بوده و تحریک کننده بسیاری از اندام ها برای فعالیت بیشتر مانند کبد و کیسه صفرا هستند.

فلاونوئید ها:  فلاونوئید ها مواد موثری هستند که عمدتا در گیاهان عالی یافت می شوند این مواد انواع سموم بدن را خنثی میکنند.

تاننها: خاصیت ضد درد دارند، لثه ها و پوست دهان را محکم و تمیز میکنند. اثر مثبت روی جدار معده و روده ها دارند.

مواد لعاب دار: وظیفه ی این مواد این است که مایعات را به این مواد متصل میکنند. این مواد موجب کاهش کلسترول خون میشوند. گیاه پنیرک، ختمی و بار هنگ غنی از مواد لعاب دار ویتامینها، اسید های گیاهی و قند ها اشاره کرد.

تهیه و تبدیل گیاهان دارویی

هر گیاهی در طبیعت دارای روند رشدی ویژه خود میباشد. خواص گیاهان در فصول، هفته ها وقتی روز و شب متغیر است به عنوان مثال بعضی از گیاهان به هنگام صبح و بعضی به موقع عصر و شب معطر میشوند. بنابر این ازنظر خواص دارویی، زمان مناسب برداشت محصول دارای اهمیت خاصی است. قسمتهای مختلف گیاه نیز دارای اثرات متفاوت هستند. در بسیاری از موارد ماده موثر عمدتا در برگ، شکوفه، ساقه، ریشه، بذر یا میوه است. همیشه گلها را قبل از ظهر یعنی زمانیکه شبنم یا رطوبت شبانه از بین رفته است جمع آوری میکنند.