واژه عایق های حرارتی به موادی اطلاق می شود كه مانع هدر رفتن و اتلاف انرژی حرارتی شود. جلوگیری از اتلاف انرژی حرارتی موجب صرفه جویی در انرژی و پول می گردد و از طرفی زمینه های ایمنی و آسایش را فراهم می سازد. عایق كاری سطوح داغ یكی از ساده ترین و مقرون به صرفه ترین روشهای افزایش بازدهی انرژی است. درجه حرارت سطح لوله ها می تواند بسیار متغیر باشد، ولی بطور تقریب مدت زمان برگشت سرمایه عایق كاری حرارتی لوله ها، كمتر از یك سال است.
   از طریق ارتقاء كارآیی انرژی امكان كاهش اندازه و ظرفیت تجهیزات حرارتی، برودتی و تهویه مطبوع میسر بوده و بدین ترتیب حجم سرمایه گذاری برای خرید آنها نیز كاهش می یابد. از دیگر مزایای عایق كاری می توان به كنترل مطلو ب تر دمای فرآیندها اشاره نمود.
   مواد عایق حرارتی عمدتاً در سه محدوده دمایی ذیل قرار می گیرند:
الف – عایق دماهای سرمازا كه عمدتاً كمتر از منهای 73 درجه سانتی گراد می باشد.
ب – عایق حرارتی كه در برگیرنده محدوده دمای منهای 73 تا 982 درجه سانتی گراد می باشد.
ج – عایق حرارتی نسوز  كه برای دماهای بیش از 982 درجه سانتی گراد به كار می رود.

   در ساختار بدنه كوره های سیمان، فولاد و زباله سوزها از عایق های دیرگداز و نسوز استفاده می گردد. معمولاً مواد عایق های نسوز باید در برابر سایش مقاوم باشند تا بتوانند عملكرد خوبی در دماهای بالا از خود نشان دهند. در راهنمای حاضر فقط عایق های حرارتی ( نوع ب ) مورد بحث و بررسی قرار می گیرند.
   پوشش های عایقی در انواع صفحه ای، تخته ای، بلوكی، آجری، ورقه ای، نواری و قالبی به بازار عرضه می گردد. انتخاب نوع عایق حرارتی به قیمت، دمای مورد نظر، كاربرد آن و ایمنی و شرایط محیط بستگی دارد. ضخامت عایق حرارتی باید دقیقاً بر اساس ضخامت بهینه اقتصادی مورد محاسبه و ارزیابی قرار گیرد تا هزینه های خرید و نصب عایق در برابر صرفه اقتصادی سود حاصل از صرفه جویی انرژی در حد مطلوب تعیین گردد.