برج خنک کننده یا برج خنک کن (Cooling tower) دستگاهی است که برای خنک سازی آبی که در فرایندهای سردسازی سیستمهای تهویه مطبوع، نیروگاهها، پالایشگاهها و دیگر واحدهای صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد، به کار می‌رود. قسمتهای اصلی برج خنک کننده:

   الف) لوله ها و آکنه ها

   شامل قسمتهایی هستند که درجریان انتقال حرارت دخالت داشته و در ضمن باعث می شود که مقدار آب گرد شده که همراه هوا خارج می شود کم شده و از خروج آنها از برج جلوگیری شود. همچنین نگهدار خوبی برای قسمت های دیگر برج می باشد.

   ب)حوضچه

   حوضچه در پائین برج قرار دارد که آب خنک کننده در آن جمع می گردد. به حوضچه یک جریان به نام آب تکمیلی یا آب جبرانی (MAKE UP) وارد می شود و یک جریان برای استفاده در دستگاه های تبادل حرارت از آن خارج می گردد. علاوه بر جمع آوری آب در حوضچه، آب قبل از اینکه به سمت کندانسور پمپ شود تصفیه نیز می گردد.

   حوضچه های برج های بزرگ و مفید از بتن ساخته شده اند. عموماً این حوضچه ها طوری طراحی می شوند که برج بدون اضافه کردن آب جبرانی می تواند برای چندین ساعت کار کند. همچنین از زهکش برای برطرف کردن لجن ته نشین شده و کنترل سطح آب در حالتی که جریان موج دار که در کف قرار دارد استفاده می شود و به میان سرندی که از ورود اجسام اضافه تجمع یافته به ورودی پمپ جلوگیری می کند، می ریزد .

   پ)بادبزن ها

   در برجهای خنک کننده با کشش مکانیکی باد بزنهای نصب می شوند تا جریان هوای لازم را جهت عبور از آکنه ها تولید نماید. بادبزن ها در برجهای خنک کننده با کشش مکانیکی کاربرد دارند.

   ت) حذف کننده ها
    این وسیله از خارج شدن قطرات آب بوسیله کشش هوا از برج جلوگیری بعمل می آورد. تیغه ها معمولاً طوری نصب می شوند که با سطح افق زاویه ای در حدود 45 درجه بسازد .جنس این تیغه ها از چوب ، فلز یا پلاستیک ساخته می شود.

   ث) آکنه ها

   دو نوع آکنه ها که در برجهای خنک کننده ممکن است مورد استفاده قرار گیرد عبارتند از :

• SPLASH PACKING
• FILM PACKING

     SPLASH PACKING (1

   در این نوع آکنه ها آب بر اثر برخورد با تیغه ها پخش و به صورت قطره قطره در آمده که در نتیجه ایجاد سطح وسیع می نماید .از آنجایکه قطرات آب همراه پیوسته بوده و وزن سنگین دارند این نوع دسته بندی ممکن است در اثر جریان دائمی از هم گسیخته گردد.

 FILM PACKING (2

    در این نوع آکنه ها سطح وسیع از آب در اثر جریان آن در روی تیغه ها بوجود می آید . به طرق گوناگون می توان چنین سطح وسیعی ایجاد کر. این نوع آکنه خود به سه دسته دسته بندی می شود که در زیر در مورد هر کدام توضیحاتی داده می شود.

   GIRD PACKING (a  

در این نوع آکنه ها از یک سری شبکه هایی که معمولاً از چوب بوده و روی یکدیگر قرار گرفته اند استفاده می شود. این شبکه ها طوری نصب گردیده که همراه هر شبکه با شبکه های اطراف خود زاویه 90 درجه می سازند و به این شکل در سطوح شبکه ها پخش می گردد .

 RANDOM PACKING (b  

   این نوع آکنه ها با سطح زیاد درست شده که به طور نا منظم در داخل برج قرار دارند. یکی از دلایل نا مرغوب بودن این نوع آکنه ها ایجاد مقاومت زیاد در مقابل جریان هوا می باشد. این نوع آکنه ها دارای قسمتهای حلقوی است که قطر هر حلقه با طول آن برابر است. این حلقه ها از جنس های مختلفی بوده و سطح تماس آب را با هوا زیاد می کنند.

    PLATE TYPE FILM PACKING (c  

   این نوع آکنه ها از صفحات نازک پلاستیکی چین دار ساخنه شده اند که با زاویه کمی کمتر از 90 درجه با سطح افق نصب شده اند. چین های روی صفحات باعث بوجود امدن سطح زیاد می گردند.

   آکنه ها باید طورب انتخاب شوند تا هم سطح تماس آب و هوا برای نسبتهای بالای انتقال حرارت و انتفال جرم مناسب باشند و هم مقاومت کمتری در مقابل جریان هوا داشته باشند. آکنه ها باید محکم، سبک و در برابر خوردگی و خراب شدن مقاوم باشد.