روسیه آماده حرکت به سمت انرژی های نو می شود. روسیه قصد دارد تا 4 سال آینده بخش عمده ای از انرژی مورد نیاز خود را از انرژی‌های تجدیدپذیر و به ویژه انرژی خورشیدی بدست آورد تا به این ترتیب حرکت به سمت بی نیازی از انرژی نفت و گاز را کلید بزند.
این کشور با همین هدف تاکنون مذاکره با مقامات اروپایی و آسیایی از جمله چین و ایران را شروع کرده است تا بتواند راهکاری برای دستیابی به برنامه راهبردی ۱۰ ساله خود بیابد. در دیدار اخیر میان محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و الکساندر نوواک، وزیر انرژی، روسیه خواستار برنامه‌ریزی تامین اعتبار ۴۰ میلیارد یورویی همکاری با ایران شد. پیش از این هم ایران و روسیه در آبان ۹۴ نقشه راه توسعه روابط دو کشور به ارزش بیش از ۴۰ میلیارد یورو در بخش‌های مختلف صنعتی، انرژی و ریلی را امضا کردند که بخشی از آنها در حال اجراست.
افزایش همکاری‌های دوجانبه
روسیه با توجه به پیش‌بینی های انجام شده تا پایان سال ۲۰۱۶ میلادی به تولید ناخالص داخلی معادل ۳ هزار و ۶۸۵ میلیارد دلار دست می یابد. این در حالی است که این کشور در سال‌های گذشته عمده درآمد خود را مدیون بخش انرژی خود از جمله نفت، گاز، زغال سنگ و نیز انرژی هیدروالکتریکی بوده است. پس از آغاز کشمکش روسیه با ابرقدرت‌های جهان، بخش صنایع انرژی این کشور نیز با چالشی جدی مواجه شد. با این حال بخش صنعت روسیه به ویژه در حوزه انرژی در جست‌وجوی بازارهای جدید و یافتن راه‌حلی برای خروج از بحران موجود به سراغ کشورهایی مانند چین و ایران آمد تا با توسعه همکاری‌ها به صنعت این کشور جانی دوباره بدهد. در این میان نمایشگاه‌های انرژی روسیه نیز که هر سال برپا می‌شود، خبر از پیشرفت این کشور در فناوری‌های تازه برای صرفه‌جویی در مصرف انرژی دارد.
مهم‌ترین تامین‌کننده انرژی اروپا
درحال‌حاضر بخش انرژی روسیه در زمینه‌هایی مانند تجهیزات و فناوری برق، صنایع انرژی آبی، گرمایی و الکتریکی انرژی صنعتی و خانگی، برنامه‌های هدفگرای صرفه‌جویی در انرژی، فناوری‌ها و تجهیزات صرفه‌جویی در منابع و انرژی کارآمد، فناوری و تجهیزات همگام با محیط‌زیست (فناوری کاهش تاثیر انسان بر اقلیم، سیستم‌های کنترل و نظارت بر انتشار گازهای گلخانه‌ای انسان‌ساز)، ایمنی انرژی به عنوان سیستم تامین انرژی هسته‌ای از امکانات زیرساخت‌های حیاتی و ارائه روش‌ها و ابزارهای حذف حوادث فناوری در صنعت و امکانات حمل‌ونقل سوخت و انرژی، تجهیزات برقی و اقلام سیستم‌های تامین گاز، دستگاه‌ها و سیستم‌های کنترل منابع انرژی، مصرف آب و گاز، ابزارهای انتقال برق و انرژی گرمایشی، کنترل سیستم‌های تامین برق و گرما و در نهایت انرژی‌های جایگزین و نوین پیشرفت‌های چشمگیری داشته و حرف‌های زیادی نیز برای گفتن دارد. از سوی دیگر این کشور به دلیل ذخایر بالای نفت و گاز خود و با وجود تحریم‌ها همچنان مهم‌ترین تامین‌کننده انرژی اروپا به شمار می‌آید و بر همین اساس پیشرفت‌های این کشور در بخش انرژی زیر ذره‌بین اتحادیه اروپا قرار دارد. اما با وجود تلاش‌های این کشور در مسیر دستیابی به فناوری‌های نوین و انرژی‌های تجدیدپذیر، همچنان دیپلماسی انرژی بر استفاده از ذخایر انرژی و صادرات آن است، چرا که در مجموع یک‌چهارم منابع نفت و گاز جهان در این کشور قرار دارد و در کنار آن روسیه به تولید و صادرات زغال سنگ به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع انرژی فسیلی مشغول است. روسیه در بخش دیپلماسی انرژی یکی از مهم‌ترین اهداف خود را مهار قدرت و جایگاه چین می‌داند و بر همین اساس همپای صادرات نفت، گاز و زغال سنگ به انرژی‌های نوین و فناوری‌های مرتبط با آن روآورده است.
چشم‌انداز ۲۰۲۰ انرژی تجدیدپذیر
روسیه در بخش انرژی‌های تازه و تجدیدپذیر نیز تحولاتی تازه را تجربه می‌کند. به طور عمده انرژی‌های تجدیدپذیر در این کشور در قالب انرژی هیدروالکتریکی شناخته می‌شوند. روسیه در مقام پنجمین کشور بزرگ تولیدکننده انرژی‌های تجدیدپذیر در جهان قرار گرفته است، با این حال رتبه روسیه در تولید انرژی هیدروالکتریکی پنجاه و ششم عنوان شده است و بخشی از ۱۷۹ تراوات ساعت انرژی این کشور از طریق منابع تجدیدپذیری مانند انرژی هیدروالکتریکی تامین می‌شود. بنابر آمار منتشر شده ۱۶ درصد از برق این کشور از طریق نیروگاه‌های برق‌آبی و کمتر از یک درصد نیز از طریق سایر انرژی‌های تجدیدپذیر تامین می‌شود. علاوه بر این به طور تقریبی ۶۸ درصد از برق این کشور از راه نیروگاه‌های گرمایی و حرارتی و ۱۶ درصد نیز از طریق قدرت اتمی تامین می‌شود. بیشترین برنامه‌ریزی روسیه برای دستیابی به انرژی‌های تجدیدپذیر به دوران اتحاد جماهیر شوروی بازمی‌گردد، اما وجود سوخت‌های فسیلی و مصرف بی‌رویه آن باعث شد این طرح‌ها چندان جدی گرفته نشود و با بی‌توجهی به این بخش از انرژی، طرح‌های استفاده از انرژی تجدیدپذیر در روسیه تا سال ۲۰۰۸ میلادی به حاشیه رانده شد.
روسیه در این سال از طرح جامع خود برای افزایش استفاده از این بخش از انرژی خبر داد و اعلام کرد تا چشم‌انداز سال ۲۰۲۰ میلادی سهم خود را در تولید انرژی‌های تجدیدپذیر افزایش خواهد داد. از سوی دیگر در سال ۲۰۱۰ میلادی روسیه با احداث نیروگاه بادی در منطقه «یسیک» از تلاش‌های خود برای افزایش این سهم پرده برداشت و در سال ۲۰۱۵ میلادی توانست با راه‌اندازی این نیروگاه به ظرفیت تولید ۱۲۵۰ مگاوات برق دست یابد.
نگاه‌ها به سوی انرژی خورشیدی
توجه سرمایه‌گذاران به انرژی خورشیدی در روسیه، باعث شده تا احتمال توسعه ظرفیت ساخت نیروگاه‌های خورشیدی در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۹ میلادی از سوی وزارت انرژی این کشور افزایش یابد چرا که تاکنون این وزارتخانه روسی ۲۳ درخواست برای سرمایه‌گذاری روی پروژه‌های تجدیدپذیر شامل ساخت ۲۰ نیروگاه خورشیدی، یک مزرعه بادی و دو نیروگاه برق‌آبی دریافت کرده است و آمارها گویاست بیشتر تمایل سرمایه‌گذاران به حضور در بخش انرژی‌های خورشیدی است و این نشان می‌دهد که پیدا کردن سرمایه‌گذار برای پروژه‌های بادی و برق‌آبی، به طور تقریبی با شکست مواجه شده است. بیشترین تمایل برای ساخت نیروگاه خورشیدی در مناطق خاور دور روسیه و سیبری مشاهده شده است، چرا که به دلیل هزینه‌های بالا برای تامین سوخت‌های متعارف برای تولید برق در مناطق خاور دور و سیبری، دولت تسهیلات زیادی را برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر در این بخش‌ها فراهم آورده است و به این ترتیب سرمایه‌گذاران بسیاری نسبت به حضور در این صنعت ابراز آمادگی کرده‌اند. پیش‌تر، الکساندر نوواک وزیر انرژی روسیه برآورد کرده بود که تا سال ۲۰۲۰م، صنایع انرژی‌های تجدیدپذیر روسیه تا ۵۶۱ میلیارد روبل (۱۶/۸ میلیارد دلار) سرمایه‌های مالی برای توسعه ظرفیت‌ها به میزان ۶ گیگاوات در مناطق مختلف کشور جذب کند و بدین ترتیب، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در کل سیستم انرژی کشور از ۹/۰ به ۵/۲ درصد افزایش یابد. اما با شدت گرفتن بحران اقتصادی روسیه در سال ۲۰۱۵، ساخت و اجرای بسیاری از پروژه‌ها از سوی سرمایه‌گذاران برای سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ لغو شد و بنابراین براساس پیش‌بینی‌ها سهم انرژی‌های تجدیدپذیر نیز کاهش خواهد یافت.
اصفهان - بزرگراه شهید میثمی، ابتدای بلوار کشاورز، برج آزاد، طبقه 7 ، واحد شماره 8 ، پرتال جامع انرژی
info(@)energyenergy.ir