ضخامت سنج، یکی از ضروری ترین و اساسی ترین تجهیزات ازمایشگاه های رنگ و رزین و پوشش های صنعتی می باشد. از انواع ضخامت سنج جهت بازرسی و اندازه گیری ضخامت رنگ و پوشش و ضخامت آبکاری و ضخامت گالوانیزه، ضخامت آنودایزینگ و ضخامت پوشش بر چوب و آسفالت و بتن و... استفاده می شود.

انواع ضخامت سنج ها

ضخامت سنج اولتراسونیک

ضخامت سنج اولتراسونیک برای رنگ و پوشش بر روی چوب، بتن و غیره ... توسط پراب یک پالس اولتراسونیک را به داخل پوشش ارسال می کند. یک بطری ژل معمولی گلیکول با هر وسیله ی موجود است. جهت ضخامت سنجی با روش اولتراسونیک، یک قطره ژل کوپلینگ اولتراسونیک روی پوشش مالیده می شود و پراب بر روی ان قرار داده می شود. دستگاه عدد ضخامت را نشان می دهد سپس می توان پراب را از روی سطح جدا کرد.

از انواع ضخامت سنج اولتراسونیک می توان به ضخامت سنج رنگ خودرو اشاره نمود. متاسفانه هیچ عدد ثابت و مطلقی برای ضخامت رنگ خودرو وجود ندارد. کارخانه های تولیدکننده خودرو، ماشین هایی با ضخامت مختلف را تولید می کنند. برخی از خودرو ها فقط ضخامت رنگ 75 میکرون (3 میل) را بر روی سقف دارند، برخی دیگر از خودروها دارای ضخامت 430 میکرون بر روی کاپوت خود می باشند. برخی از خودروها در کارخانه دوباره رنگ آمیزی می شوند زیرا مشخص می شود که رنگ خودرو در حین تولید دارای نقص و عیب های ساختاری می باشد. به طور معمول خودروی فابریک خروجی از کارخانه دارای ضخامت رنگ بین 100 تا 180 میکرون می باشد. ثبات اعداد ضخامت رنگ اندازه گیری شده مهم است. اندازه گیری های انجام شده در یک پانل باید فقط تغییرات کوچکی را در ضخامت نشان دهند. نواحی از خودرو که در ان ها کاهش ضخامت رنگ دیده می شود، قطعات تعویضی می باشد. ضخامت سنجی التراسونیک جزو مهمترین آزمون های غیر مخرب به شمار می آید، هدف در این روش اندازه گیری ضخامت یک قطعه یا جداره بدون تخریب آن است. هر دستگاه ضخامت سنج دارای یک پراب یا ترانسدیوسر است، پراب اصلی ترین قسمت سیستم است و وظیفه ارسال و دریافت امواج اولتراسونیک را دارد. ضخامت سنجی به این روش دقت بالایی دارد و در اغلب موارد تنها روش جایگزین تجهیزات ضخامت سنج مکانیکی است.

ضخامت سنج مکانیکی

ضخامت سنج های مکانیکی فقط درلبه ها کارایی داشته و بسته به نوع ابزار، فک های مختلفی دارند. از ضخامت سنج های مکانیکی می توان در کالیبراسیون دستگاه ضخامت سنج اولتراسونیک به روش ضخامت سنجی معلوم استفاده نمود.

نحوه عملکرد ضخامت سنج اولتراسونیک

ضخامت سنج با ارسال پالس الکتریکی به کریستال داخل پراب آن را مرتعش کرده و موج اولتراسونیک ایجاد شده توسط پراب به داخل جداره قطعه منتقل می شود. این موج پس از رسیدن به انتهای قطعه و در صورت موازی بودن سطوح به شکل صحیح بازتاب می شود تا توسط پراب دریافت شود. دستگاه فاصله زمانی میان پالس ارسالی و دریافتی را اندازه گیری می کند. سرعت موج اولتراسونیک در داخل هر ماده م این دو پارامتر می توان ضخامت جداره قطعه را محاسبه کرد. در ضخامت سنجی هدف صرفاً اندازه گیری ضخامت و آگاهی از میزان کاهش آن است. موج اولتراسونیک یک موج مکانیکی است و برای انتشار به یک محیط مادی (سیال یا جامد ) نیاز دارد. موج اولتراسونیک در خلأ منتشر نمی شود. ماهیت این موج مانند صوت است، با این تفاوت که فرکانس آن بیشتر از صوت می باشد. صوت به موج مکانیکی با گستره فرکانسی ۲۰ هرتز تا ۲۰ کیلوهرتز گفته می شود. این گستره ای است که بشر با قوه شنوایی آن را دریافت می کند. امواج مکانیکی با فرکانس بیشتر از ۲۰ کیلو هرتز فراصوت یا اولتراسونیک (Ultrasound ) نام دارند اما برای ضخامت سنجی یا عیب یابی به روش اولتراسونیک عمدتاً از پراب هایی با فرکانس ۱۰۰ کیلو هرتز تا ۲۰ مگاهرتز استفاده می شود. در ضخامت سنجی های متداول در صنعت این بازه محدود تر می شود (معمولاً از ۱ تا ۱۰ مگاهرتز) رایج ترین فرکانس ها برای ضخامت سنجی۴ یا ۵ مگاهرتز هستند.

ضخامت سنج بر پایه فلز آهنی :

دستگاه های سری Ferrous (F) جهت اندازه گیری ضخامت رنگ، لعاب، اپوکسی، فسفاته، گالوانیزه گرم، سخت و ... بر پایه فلزات آهنی می باشد.

ضخامت سنج بر پایه فلز غیر آهنی:

دستگاه های سری Non Ferrous (N) جهت اندازه گیری ضخامت رنگ، لعاب، اپوکسی، تفلون، آنودایزینگ، آلومینیوم و ... بر پایه فلزات غیرآهنی می باشد.

ضخامت سنجهای بر پایه فلزات آهنی و غیر آهنی:

دستگاه های سری (FNF) جهت اندازه گیری ضخامت پوشش بر پایه فلزات آهنی و غیرآهنی بوده و هر دو قابلیت بالا را تواما دارد.

ضخامت سنح بر پایه غیر فلز:

این دستگاه جهت اندازه گیری ضخامت پوشش بر پایه غیر فلزی و پلیمری مانند (لاستیک، پلاستیک، بتن، چوب، آسفالت، مواد کامپوزیت و ...) کاربرد دارد. زمانی که پوشش بر روی سطوح غیرفلزی مانند موارد بالا کشیده شود از این مدل ضخامت سنج استفاده می گردد.

ضخامت سنج  رنگ

ضخامت سنج رنگ در زمینه های متفاوت جهت اندازه گیری ضخامت سطوح پلیمری، بتن، چوب ، دیواره، لوله استیل و پلاستیک و... استفاده می شوند. انواع ضخامت سنج ها جهت اندازه گیری پوشش های رنگ، لعاب، اپوکسی، گالوانیزه بر پایه آهن و هم چنین آنودایزینگ و تفلون بر پایه غیر آهنی می باشد. هم چنین ضخامت سنج های التراسونیک جهت اندازه گیری پوشش بر سطوح پلیمری و اندازه گیری ضخامت دیواره و لوله استیل  و پلاستیک ... به کار می رود.