فضانوردی شغل پر ماجرا و جذابیست که علم و مهارت بالایی میطلبد و هر روزه کنجکاوی انسانها دربارهی فضا تعداد داوطلبان برای این شغل را افزایش می دهد.
اما نکته ای که همواره باید بدان توجه کرد، داشتن تحمل بالا برای قرار گرفتن در شرایط سخت و ریسک پذیری بالای فرد است.
لباس فضانورد یکی از نخستین تجهیزاتی است که برای حفظ جان فرد لازم است. در حقیقت لباس مناسب فرد را در برابر برخی از خطرات احتمالی و فشارهای بالا محافظت می کند.
اما سوالی که در اینجا پیش میآید این است که لباس مناسب چه لباسی است!؟
لباسهای فضانورد مانند تمام تجهیزات و ابزارآلات علمی سیر تکاملی خاصی داشتهاند که نواقص آن به مرور شناسایی و رفع شده است.
آپولو جزء طرح های اولیه برای لباس فضانوردی بود که برای پیادهروی روی ماه طراحی و در پیادهروی ماموریتهای اسکای لب هم مورد استفاده قرار گرفت.
اما با شروع کار شاتل ها در ابتدا لباس های قهوهای رنگی استفاده می کردند، که بسایر شبیه طرح آپولو شامل کفش، دستکش، کلاه، رابط و محافظ نور و دستگاه اکسیژن و دفع دی اکسید کربن و … بود.
با پیشبرد شاتل ها لباس ها به آبی روشن با چکمه مشکی و کلاه مقاوم پلاستیکی تبدیل شد که البته این لباس ها پس از حادثه ی تاسف بار فضاپیمای چلنجر به لباس هایی با رنگ نارنجی بدل شدند که چتر نجات به آن ها اضافه شده بود.
اکنون لباس های EMU استفاده می شوند که ترکیبی مقاوم و سبک از ۱۳ لایه است که دمای بدن را کنترل و دارای سیستم تهویه و لوله های آب گردان و نگه داری آب تمیز و کثیف و هدفن و میکروفن هستند و حدود ۷ ساعت پیاده روی را کاملا پشتیبانی می کند.
قسمتهای مختلفEMU عبارتند از:
- MAG قسمتی که وظیفهی جمعآوری ادرار فضانورد را دارد.
- خنک کننده آبی و تهویه LCVG که وظیفه ی دفع گرمای اضافی تولید شده توسط فضانورد که در طول پیادهروی فضایی تولید میشود را بر عهده دارد.
- قسمت اسباب وسایل الکتریکی EEH وظیفهی برقراری ارتباط برای داشتن ارتباط با واحد مربوطه و وسایلی زیستی.
- میکروفن و هدفن و رابط آن.
- قسمت پایینی لباس که شامل نیم تنه ی پایینی لباس شلوار، مفصل و لولاهای مربوط به قوزک و زانوی پا، کفشها و قسمت پایینی کمر است.
- قسمت بالایی لباس از پوستهایی سخت از جنس فایبرگلاس برای محافظت از قسمتهای نیم تنه ی بالایی یعنی بازوها، بدنه، کلاه، کوله پشتی و ماژولهای کنترل، دست ها، دستکش ها، دستکشهای بیرونی و داخلی، کلاه، کلاه آفتابگردان مانند فضانورد برای محافظت فضانورد از نور آفتاب
- کیف آب آشامیدنی که آب آشامیدنی مورد نیاز فضانورد را در طول پیادهروی فضایی تامین می کند.
- بسته ی دوم اکسیژن که اکسیژن مورد نیاز در مواقع ضروری را تامین می کند.
- نمایش و ماژول کنترل که وظیفه ی نمایش و کنترل برای اجرای PLSS را بر عهده دارد.
لازم به ذکر است پوشیدن لباس برای آغاز پیاده روی دارای مراحل خاص خود است که به مراحل تغییر فشار اتاق و برقراری اتصالات لباس و قفل کردن قسمت های مختلف است.
البته امروزه فضانوردان لباس های مختلفی دارند که برای کار در محیط های متفاوت در نظر گرفته می شود، و تهیه لباس برای مریخ دغدغهی جدید مهندسان لباس فضایی ست که ۱۶ تا ۱۸ ساعت پیاده روی را تاب بیاورد.