مروری بر کاربرد روش TRIZ در حل مسایل مهندسی مکانیک

چکیده

   اصول زیربنایی TRIZ و چگونگی استفاده از آنها در حل مسایل در این مقاله بررسی می گردد و به دنبال آن مثالهایی از معضلات صنعتی در زمینه مهندسی مکانیک که توسط این روش به چالش کشیده شده و رفع شده اند، پرداخته می شود. روش ابداعی TRIZ بر خلاف شیوه های سنتی که مبتنی بر سعی و خطا بوده و بسیار هزینه بر و وقتگیر هستند، مسایل را به کمک دیدگاههای خلاقانه و رویکردهای جامع به علوم، در طی الگوریتمی نظامیافته، سریعتر و با صرف بودجه کمتری حل میکند و نیز محصولی با کیفیت به مراتب بالاتر عرضه خواهد کرد. این ویژگیها سبب شده است که این روش در بازار رقابتی که در آن مشتری به دنبال محصولی با کیفیت بیشتر و قیمت نازلتر است به سرعت رشد کرده و در علوم گوناگون اعم از مهندسی و غیرمهندسی توسط پژوهشگران و دانشمندان در سراسر دنیا به کار گرفته شود.

مقدمه

   روش TRIZ که توسط دانشمند روسی گنریش آلتشولر در سال 1946 ارایه شده است یکی از برجسته ترین و جامع ترین رویکردها و روش شناسی های علم خلاقیت شناسی است. آلتشولر با بررسی بیش از چهل هزار اختراع ثبت شده به دنبال کشف الگویی از راه حل های خلاق و ابداعی به کار گرفته شده در آنها بود که در نهایت به تدوین چهل اصل نوآوری انجامید.
   این روش از ابتدای پیدایش تا سال 1980 به صورت کلاسیک (حل مسایل تنها با روش ماتریس تناقض) رواج داشت. پس از آن در اتحاد جماهیر شوروی شهرت یافت و به دنبال آن مدارس TRIZ تاسیس گردید و نخستین TRIZ به دنبال آن مدارس متخصصان پرورش یافتند. در سال 1985 این روش توانست به آمریکا و جوامع اروپایی راه پیدا کند و فاز اول دوران معاصر را برای آن رقم زد. در فاز دوم که از سال 1991 آغاز گردید، متخصصان به گردآوری مستندات TRIZ و توسعه آن در زمینه های مختلف پرداختند. در این دوران نیز به پایگاههای اطلاعاتی و نرمافزاری حرفه ای TRIZ تکامل رسیدند. در سال های بعد با توجه به پیشرفت های به وجود آمده در این روش،گسترده شدن ابزار آن (چهل اصل نوآوری، بررسی تناقض ها، تحلیل نقصان های طرح ارایه شده و غیره) و ناکارآمدی هر یک از این ابزارها به تنهایی، شیوه ی جدیدی با نام الگوریتم حل ابداعانه مسأله به وجود آمد که در طی آن طبق فرآیندی نظام مند و گام به گام به حل مسأله و بهینه سازی طرح پرداخته می شود با پیشرفت چشمگیر خود به در سال های اخیر TRIZ کمک صنعت شتافته و مسایل پیچیده و مهمی را حل نموده است. استفاده از این روش در شرکت های بزرگی مانند ناسا، بوئینگ، اینتل، موتورولا، سامسونگ، فورد و رولسرویز گواهی بر این مدعاست  با توجه به رشد روزافزون بکارگیری این روش در حل مسایل مهندسی و نتایج قابل قبول آن در حل مسایل، در این مقاله به مروری بر کاربرد این روش در حل مسایل مکانیکی از قبیل طراحی رباتها، سیستم های هیدرولیک و نیوماتیک، اجزای ماشین و غیره پرداخته می شود.


اطلاعات تکميلي

  • حوزه کاربرد: کاربرد روش TRIZ در حل مسایل مهندسی مکانیک
  • منبع: همایش ملی مهندسی مکانیک، اسفند ماه 1394