در علم رایانه، محاسبات زمان واقعی (RTC) یا محاسبه واکنشی، سیستم‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در معرض قید زمان واقعی را تشریح می‌کند. برنامه‌های زمان واقعی نیازمند تضمین پاسخ با قید زمان مشخص است که اصطلاحاً به آن deadlines می‌گویند. سیستم‌های این نوع که درستی آن‌ها وابسته به جنبه‌های زمانی در کنار جنبه‌های کاری است. پاسخ‌های زمان واقعی معمولاً در مرتبه‌های میلی‌ثانیه و گاهی میکروثانیه هستند.

   سیستم زمان واقعی با معانی دیگری نیز تشریح شده است. برای مثال: سیستم زمان واقعی یعنی کنترل محیط پیرامون با دریافت داده، پردازش آن‌ها، و برگرداندن نتایج در زمان نسبتاً سریعی برای تأثیر گذاشتن بر محیط پیرامون در زمان. عبارت زمان حقیقی در شبیه‌سازی به معنی این است که زمان شبیه‌سازی با سرعت یکسانی با زمان واقعی می‌گذرد. این عبارت در کنترل فرآیند و سیستم‌های سرمایه‌گذاری، بدون تأخیر قابل‌توجه را معنی می‌دهد.

   نرم‌افزار زمان واقعی یک یا چند مورد ذیل را دنبال می‌کند:

1. زبان‌های برنامه‌ریزی سنکرون
2. سیستم‌های عامل زمان واقعی
3. شبکه‌های زمان واقعی

   هرکدام از این موارد، چارچوب ضروری برای ساخت کاربرد نرم‌افزار زمان واقعی تأمین می‌کند.

   سیستم‌هایی که برای کاربردهای حساس مأموریتی استفاده می‌شوند، می‌بایست زمان واقعی باشند. از جمله این سیستم‌ها می‌توان به هواپیماهای fly-by-wire یا ترمزهای ضد قفل (anti-lock) اشاره کرد. فرآیندهای زمان واقعی درصورتی‌که دارای یک‌زمان خاتمه مشخص (deadline) مرتبط نباشند، موفق نخواهند شد.

   یک سیستم زمانی زمان-واقعی نامیده می‌شود که درستی کلی عملیات وابسته به هم درستی منطقی و هم‌زمان انجام باشد. سیستم‌های زمان واقعی، با توجه به فرصت زمانی به شرح ذیل دسته‌بندی می‌شوند:

1. Hard– از دست دادن فرصت زمانی معادل با شکست کل سیستم است.
2. Firm– از دست دادن فرصت زمانی به‌ندرت قابل‌تحمل است ولیکن ممکن است کیفیت سرویس سیستم تنزل یابد. مفید بودن نتیجه بعد از فرصت زمانی، صفر است.
3. Soft– مفید بودن نتیجه بعد از فرصت زمانی تنزل می‌یابد و در نتیجه کیفیت سرویس سیستم کاهش می‌یابد.