عملکرد شیرها ،کنترل فشار یا کنترل میزان جریان می باشد و بر اساس نوع طراحی، شیرها دارای دسته بندی زیر می باشند:

• شیرهای راه دهنده (کنترل جهت جریان)
• شیرهای یکسوکننده
• شیرهای کنترل جریان
• شیرهای کنترل فشار
• شیرهای قطع و وصل

شیرهای راه دهنده : 

شیر راه دهنده به عنوان یک عنصر سیگنال دهنده عمل می نماید. به طور مثال شیر تحریک غلطکی ( میکروسویچ) که وظیفه هدایت میله پیستون سیلندر را به وضعیت های مختلف دارد .

شیر راه دهنده وابسته به سیگنال دریافت شده در ورودی خود نسبت به قطع و یا تغییر جهت سیگنال ها عمل می کند.

دو پارامتر مهم در شیرها عبارتست از تعداد دهانه ها و تعداد وضعیت ها.

روش های تحریک شیر: تحریک دستی، تحریک مکانیکی، تحریک پنوماتیکی، تحریک الکتریکی.

روش های تحریک برگشت: برگشت بافنر، برگشت با تحریک هوا و غیره.

شیرهای یکسو کننده:

شیرهای یکسو کننده اجازه عبور سیگنال در یک جهت ر ا می دهند و در جهت دیگر جلوی جریان را می بندند. این عملکرد در میان انواع دیگر، در شیرهای تعویض کننده و تخلیه سریع بیشتر به چشم می خورد.

شیرهای کنترل جریان:

شیر کنترل جریان از طریق ایجاد گلویی و محدود کردن گذرگاه هوای فشرده در یک جهت خاص، سبب کم شدن جریان می شود و در نتیجه جریان سیال را کنترل می کند. به طور ایده ال، باید بین دو حالت کاملا باز و بسته محدود کننده جریان، امکان بینهایت انتخاب مختلف وجود داشته باشد. کنترل کننده جریان باید تا حد ممکن به عنصر کاری نزدیک تر نصب شود و به گونه ای تنظیم شود که با احتیاجات سیستم درکاربردهای مختلف، مطابقت داشته باشد. اگر کنترل کننده جریان با یک شیر یک سو کننده ترکیب شود، عملکرد آن بدین صورت خواهد بود که در یک جهت جریان کنترل میشود و در جهت دیگر جریان کامل را عبور خواهد داد.

شیرهای کنترل فشار:

شیرهای کنترل فشار در سیستم های پنوماتیکی مورد استفاده قرار می گیرند. شیرهای کنترل فشار به سه گروه عمده تقسیم بندی می شوند: شیرهای محدود کننده فشار، شیرهای تنظیم کننده فشار، شیرهای تابع فشار.

شیرهای محدود کننده فشار بعد از کمپرسور استفاده می شود و این امر به دلایل خاصی از قبیل حصول اطمینان از محدود شدن فشار دریافتی، ایمنی و تنظیم صحیح فشار مخزن برای سیستم، انجام می شود. شیر تنظیم کننده فشار صرفنظر از هر گونه نوسانات فشاری درون سیستم، فشار را ثابت و یکنواخت نگه می دارد. شیر کنترل فشار عمل تنظیم فشار را از طریق یک دیافراگم خاص که درون ساختمان آن وجود دارد، انجام می دهد. شیر تابع فشار در صورتی که یک سیگنال وابسته به فشار جهت هدایت یک سیستم کنترلی نیاز باشد مورد استفاده قرار می گیرد. 

شیرهای ترکیبی:

ترکیب عملکردهای عناصر مختلف، می تواند یک عملکرد جدید بوجود آورد. یک مثال مناسب، شیر تاخیر زمانی می باشد که در واقع ترکیبی از یک شیر کنترل کننده جریان یک طرفه و یک مخزن کوچک هوا و یک شیر راه دهنده 3/2 می باشد.

با تنظیم پیچ محدود کننده جریان، مقدار زیاد و یا کمی از جریان هوای فشرده در هر واحد زمانی وارد مخزن می شود. هنگامیکه فشار کنترلی لازم ایجاد شود، شیر سوییچ می شود و جریان را عبور می دهد. تا زمانیکه سیگنال کنترل وجود داشته باشد، شیر در همین موضع باقی خواهد ماند.