تجهیزات ضد انفجار با علامت EX به معنی explosive atmosphere آشنا شدیم. معمولا بعد از نشان EX، یک کد شامل اعداد و حروف نیز درج میشود. این کد بیانگر محیط نصب، روشهای بهرهبرداری، نوع حفاظت، گروهبندی گازی، کلاس حرارتی و … بوده و با توجه به استانداردهای مختلف، متفاوت است. در این بخش استاندارد NEC5055 در زمینه تجهیزات ضد انفجار را بررسی می کنیم. قابل ذکر است که استاندارد NEC 500 نیز در مقالات دیگر بررسی شده است.
کدبندی تجهیزات ضد انفجار در استاندارد آمریکایی NEC505:
در استاندارد NEC 500 کد درج شده روی تجهیزات ضد انفجار شامل ۵ بخش کلی میشود که در تصویر زیر نشان داده شده است. شرح هر یک از بخش های استاندارد NEC 500 در ادامه آمده است.
کلاس منطقه:
استفاده از تجهیزات و ابزارهای غیر ایمن در محیط آلوده به گاز، بخار، گرد و غبار و یا الیاف قابل اشتعال، میتواند باعث انفجار و آتشسوزی شود. در قسمت اول کد استاندارد NEC 500 و برای تعیین میزان خطر محیطهای مختلف، کلاسهایی تعریف شده است. استاندارد ملی برق آمریکا (NEC) فضای صنایع را از نظر قابلیت و احتمال انفجار به ۳ کلاس (Class) تقسیم کرده است. این ۳ کلاس بر حسب نوع مواد آتشزای موجود در آنها عبارتاند از:
- کلاس ۱: محیطی است که در آن گازهای قابل اشتعال وجود دارد، مانند تاسیسات نفتی.
- کلاس ۲: محیطی است که در آن غبارهای قابل اشتعال از قبیل غبار منیزیم، آلومینیوم و … موجود باشد.
- کلاس ۳: فضایی است که در آن فیبرهای قابل اشتعال مانند پنبه، کنف، برادههای چوب و … موجود باشد.
علامت اختصاری:
در بخش دوم استاندارد NEC 500، عبارت اختصاری AEX بهعنوان نشان تجهیزات ضدانفجاری که طبق استاندارد آمریکا ساخته میشوند، آورده میشود.
نوع حفاظت سیستم:
قسمت سوم کد استاندارد NEC 500، برای مشخص کردن نوع حفاظت سیستم میباشد. تجهیزات ضد انفجار با توجه به مناطق خطرناک، سیستمهای حفاظتی خاصی دارند. هر سیستم حفاظتی با یک یا چند حرف انگلیسی مشخص میشود.
گروه گازی:
قسمت چهارم کد استاندارد NEC 500، مربوط به گروهبندی گازی میباشد. محیط نصب تجهیزات الکتریکی ضد انفجار از نظر نوع و میزان گازهای موجود، به دو گروه کلی تقسیم میشود:
- گروه I: تجهیزات الکتریکی برای معادن
- گروه II: تجهیزات الکتریکی برای سایر مناطق خطرناک یا تجهیزات روی سطح زمین