استفاده از سیستم های مبتنی بر فناوری های دیجیتال و سیستم ها و ابزارهایی که عنوان هوشمندی را با خود به یدک می کشند، نقش موثری در بهبود فرآیند تشخیص و درمان بیماری های مختلف داشته است، بنابراین با توجه به این که کادر درمانی و بیماران برای استقبال از فناوری آمادگی لازم را پیدا کرده اند، دیگر وقت آن رسیده است که بیمارستان ها و مراکز درمانی هم به چنین سیستم هایی مجهز شوند.

حضور فناوری های هوشمند در بیمارستان های آینده بدون شک نوید بخش ورود به عصری جدید در حوزه درمان و پزشکی است. در یک بیمارستان هوشمند تلاش می شود با استفاده از سامانه های هوشمند گوناگون الکترونیکی، کنترلی، مخابراتی و نرم افزاری به بهترین نحو ممکن و در کمترین زمان ارتباط موثری بین بخش های بیمارستان و همچنین پرسنل با بیماران و نیز مدیریت سیستم برقرار کرد و ارتباطات و تعاملات فیمابین شکل گیرد.
از این رو می توان سامانه های هوشمند بیمارستانی را به دو دسته اصلی تقسیم نمود که در ادامه مفصلا شرح داده خواهد شد.

۱.    سامانه های هوشمند مدیریت تاسیسات بیمارستان
۲.    سامانه های هوشمند اطلاع رسانی بیمارستان

مزایای پیاده سازی سامانه هوشمند بیمارستانی

با توجه به رویکرد گسترش 2و استفاده از تکنولوژی های نوین در حوزه سلامت و درمان می توان مزایای بکار گیری چنین امکاناتی را به شرح زیر نام برد :
•    افزایش کیفیت ارائه خدمات به بیماران و ارتقاء سطح کیفی بیمارستان
•    کاهش زمان ارائه خدمات به بیماران
•    ذخیره اطلاعات بیماران به صورت الکترونیکی و پیشرفته در مراکز داده بیمارستان
•    افزایش عمر مفید تجهیزات و کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری
•    کاهش هزینه های خدمات بیمارستانی
•    بهینه سازی استفاده از منابع و تجهیزات بیمارستان
•    مدیریت بهینه و استفاده دقیقتر از منابع انسانی بیمارستان
•    افزایش سطح ایمنی و امنیتی بیمارستان
•    کاهش مصرف انرژی
•    کاهش خطا های انسانی
•    افزایش سطح آگاهی افراد و پرسنل بیمارستان
•    کمک به موضوع کنترل عفونت در راستای کاهش و کنترل بهینه شیوع عفونت

مدیریت هوشمند گاز های طبی در مراکز درمانی

گازهای طبی مورد نیاز بیمارستان شامل اکسیژن، گاز بیهوشی(N2O)، خلاء و هوای فشرده می باشد، برخی گازهای دیگر مانند CO2 و ازت نیز مصرف دارند که مصرف آنها خیلی کم و موارد آن نادر است.

پیاده سازی سیستم گاز های طبی به صورت مرکزی به منظور جلوگیری از کنترل عفونت، نیاز به جابجایی کپسول، نیاز به تجهیزات ویژه جهت تولید هوای فشرده نظیر ساکشن ها و در نهایت افزایش هزینه های تعمیر و نگه داری غالبا در اولویت می باشد. از این رو مدیریت و کنترل این بخش ها از اهمیت خاصی برخوردار است.
در سیستم های سنتی امکان کنترل به صورت دستی و گاها برقی برای شیر های استفاده شده در هر بخش از بیمارستان و همچنین تابلو های اعلام هشدار های افت فشار گاز در بخش های مختلف بیمارستان وجود دارد ولی آنچه به آن دقت نمی شود گزارش گیری از عملکرد این سیستم و مدیریت بهینه آن می باشد. هم چنین اعلام هشدار ها به دلیل افت فشار صورت می پذیرد که با سنجش مداوم فشار می توان از افت ناگهانی فشار پیش گیری نمود.

از این رو نقاط کنترلی که در سیستم گاز های طبی قابل سنجش می باشد به سه دسته تقسیم می شود.
•    کنترل وضعیت تاسیسات مرکزی هوای فشرده
•     کنترل سیستم های پشتیبان
•    کنترل بخش توزیع
کنترل وضعیت تاسیسات مرکزی هوای فشرده

در این بخش نقاط کنترلی زیر معمولا مورد توجه قرار می گیرد:

•    فشار خروجی دستگاه
•    وضعیت آلارم های سیستم و گزارش لحظه ای به مسئولین
•    وضعیت فیلتر ها
•    وضعیت دمای محیط تاسیسات اکسیژن ساز، هوای فشرده
•    ثبت آلارم ها و نمایش آنلاین در نرم افزار ها

کنترل سیستم های پشتیبان گاز های طبی در این بخش نقاط کنترلی زیر معمولا مورد توجه قرار می گیرد:
•    فشار خروجی مانیفولد های پشتیبان
•    کنترل شیر های خروجی بخش پشتیبان
•    بررسی وضعیت سویچینگ بین سیستم های پشتیبان و تاسیسات مرکزی

کنترل بخش توزیع
در توزیع گاز های طبی در نقاط مختلف بیمارستان احتمال نشت گاز به دلیل مشکل در خروجی ها و نیز رابط های دستگاه ها امری محتمل است که در صورت بروز بر فشار کل سیستم می توان تاثیر گذار باشد و این موضوع تا افت کامل فشار رخ ندهد در سیستم سنتی قابل پیگیری و کنترل نمی باشد. همین امر و وجود نشتی های کوچک در سیستم توزیع که بیشتر در خروج های گاز(Outlet) ها صورت می پذیرد باعث افزایش فعالیت تاسیسات مرکزی، کاهش راندمان و افزایش استهلاک سیستم و در نهایت افزایش هزینه های تعمیر و نگهداری می شود. با استفاده از سیستم مانیتورینگ و کنترلی هوشمند در این قسمت می توان وضعیت فشار گاز های طبی را به صورت منظم بررسی کرد و گاها در زمان های عدم استفاده از بخش ها نسبت به تست نشت گاز و یا قطع گاز اقدام نمود.

نقاط کنترلی که در این قیمت قابل بررسی می باشند به قرار زیر است:
•    فشار کم اکسیژن
•    فشار زیاد اکسیژن
•    اکسیژن ذخیره درحال استفاده
•    فشار کم N2O
•    فشار زیاد N2O

N2O ذخیره در حال استفاده
•    میزان خلاء غیرعادی
•      فشار هوای فشرده غیر عادی
•    کنترل گاز ها در هر نقطه در صورت بروز فشار های غیر عادی
•    کنترل گاز ها در هر نقطه در صورت عدم استفاده از بخش
•    تست نشت گاز به صورت سیستماتیک و نرم افزاری و ارائه گزارش
•    اطلاع رسانی رخداد ها به مسئولین ذیربط و نمایش لحظه ای به ایشان

کنترل تهویه در فضا های داخلی بیمارستان

در راستای کنترل دقیق و بهینه سیستم تهویه با هدف کاهش مصرف انرژی مصرفی و نیز حفظ بالانس هوای بین بخش ها به منظور جلوگیری از انتشار عفونت می توان بر اساس تجهیزات بکار رفته می توان امکانات زیر را در کنترل تهویه فضا های داخلی بیمارستان مد نظر داشت:

تنظیم دمای مشاعات بر اساس نیاز دمایی واقعی ،وضعیت فصل و دمای بیرونی
•    کنترل دمای اتاق بیماران از داخل اتاق بیمار و نیز توسط ایستگاه پرستاری با قابلیت مدیریت از سامانه کنترل مرکزی BMS
•    امکان استفاده از کلید های هوشمند یکپارچه جهت جلوگیری از گسترش عفونت های بیمارستانی . این کلید ها فاقد هر گونه خلل یا فرج می باشد
•    سنجش رطوبت و کنترل سیستم های رطوبت زدا و اگزاست فن ها
•    کنترل خروجی سیستم تهویه در زمان باز شدن پنجره ها و تغییر وضعیت آن به حالت Stand By به منظور جلوگیری از اتلاف انرژی
•    کنترل بالانس جریان های هوا در راستای جلوگیری از انتشار عفونت
•    قطع سیستم تهویه در زمان بروز حریق در محل حریق جهت کاهش سعت گسترش حریق
•    تهویه مناسب بخش ها و جلوگیری از سکون هوا که منجر به کاهش عفونت و رشد باکتری ها خواهد شد

سامانه های هوشمند مدیریت تاسیسات بیمارستان

تاسیسات بیمارستان با توجه به اهمیت ساختمان بیمارستان و ویژگی های منحصر بفردی که به واسطه ارتباط با زندگی انسان ها دارد از اهمیت ویژه ای برخوردار می باشد و هر گونه وقفه در کار ارائه خدمات تاسیساتی نظیر خاموشی روشنایی، قطع سیستم های تهویه و اختلالات دمایی، قطع برق اضطراری و … می تواند صدمات جبران ناپذیری که گاها به فوت نیز می انجامد را حاصل شود. از این رو مدیریت منظم، کنترل دقیق و مانیتورینگ لحظه ای رخداد های تاسیسات موضوعی است که هدف اصلی سامانه های هوشمند تاسیسات بیمارستانی است.