یکی از مهمترین عامل ها در ایجاد یک قطعه در یک واحد کارگاهی اندازه گیری می باشد. دقت در این موضوع به منظور کاهش خسارات وارده در زمینه تولید، مواد اولیه و نیروی انسانی و ساخت محصولی با تمام استانداردهای مشخص شده و در نهایت مونتاژ صحیح قطعات بر روی یکدیگر، حائز اهمیت ویژه ای است.

   در تقسیم بندی وسایل اندازه گیری طول می توان به دو دسته مستقیم و غیر مستقیم اشاره کنیم.

• وسایل اندازه گیری مستقیم

• وسایل اندازه گیری غیر مستقیم

 معرفی انواع خط کش های مدرج:

• خط کش فلزی

   این نوع خط کش ها نسبت به مترها از دقت بالاتری برخوردارند و دارای انواع مختلفی است که عمدتاً در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند. جنس این خط کش ها به ضخامت آنها بستگی دارد و با دقت 0.5 یا 1 میلی متر ساخته می شوند و متناسب با نیاز یک لبه آنها بر حسب میلیمتر و لبه دیگر بر حسب اینچ مدرج شده است.

• خط کش های تخت

   قلاب به کار رفته در این نوع از خط کش ها  به دلیل قرار گیری قلاب در پیشانی قطعه برای اندازه گیری قسمت داخلی کاسه ساچمه ها، فلکه ها و طول سوراخ های شیاردار مناسب است و می تواند ثابت و یا قابل تنظیم باشد. استفاده از این نوع خط کش ها باعث بالا رفتن دقت اندازه گیری شده و دارای تقسیمات میلیمتری و اینچی هستند.

• خط کش با انتهای مدرج

   از این نوع خط کش ها به دلیل نوع ساختار و شکل ظاهریشان می توان در اندازه گیری جای خارها و سوراخ ها و یا مکانهائی که اندازه گیری سطوح آنها به دشواری میسر است استفاده کرد.

   خط کش کولیسی از یک خط کش ثابت و یک قسمت کشویی لغزان بر روی خط کش مدرج تشکیل شده که از طریق یک پیچ قابل تنظیم و محکم شدن است و عمدتاً توسط نساجها برای اندازه گیری تعداد گره های به کار رفته در یک طول مشخص از فرش استفاده می کنند.

   از این نوع خط کش ها به دلیل جنس خاص به کار رفته در ساختار آن، که سبب شده قابلیت فرم گیری بر روی سطوح منحنی را داشته باشد، می توان برای اندازه گیری قوس های قطعات به راحتی استفاده کرد.

   خط کش تلسکوپی از چند قطعه استوانه ای تشکیل شده است که قطرهای مختلفی دارند و به راحتی می توانند در داخل یکدیگر جمع شوند. یک سر این خط کش دارای قلابی برای اتصال سر خط کش به لبه کار است.

   خطای اندازه گیری در این نمونه به دلیل نوع ساختار آن به شدت کاهش می یابد چرا که هنگام اندازه گیری خط کش آن موازی با سوراخ قطعه کار قرار می گیرد. این وسیله از یک بدنه شیار دار فولاد آبکاری شده و یک خط کش از جنس فولاد سخت که درون این شیار به وسیله یک پیچ محکم می شود قرار گرفته و برای اندازه گیری عمق سوراخ ها،‌خزینه ها و شیارها مورد استفاده قرار می گیرد.

   از پرگار پله ای نامتقارن می توان برای ایجاد جای خار روی محورها استفاده نمود. برای این کار قطعه کار را روی صفحه صافی قرار داده و دو قطعه در دو طرف آن به عنوان نگهدارنده قرار داده و ساق خمیده را به بدنه میله مماس می کنیم. سپس توسط ساق نیز خط لازم را روی میله رسم می کنیم. و در مرحله بعدی جای خار را توسط تیغه فرز در می آوریم.

   این پرگارها دارای سر کروی بوده که اندازه گیری توسط آنها مقایسه ای است به عبارت دیگر قبلا بایستی اندازه پرگار از روی نمونه مورد نظر میزان شده باشد. با این پرگار اندازه واقعی قطر خارجی، قطر داخلی، و یا متوسط را نمی توان گرفت بلکه از طریق فوق می توان به درستی و یا نادرستی پیچ پی برده. نوع دیگری از این پرگار دارای سرهای سوزنی بوده که این سرها نسبت به هم اندازه گام پیچ اختلاف دارند این پرگارها برای اندازه‌گیری قطر داخلی پیچ به کار می روند. در ورقکاری،‌ برای رسم دوایر بزرگتر از پرگارهای کشویی استفاده می شود.