هواپیمای بدون سرنشین DARPA به نام VTOLX می تواند مانند بالگرد بلند شود و مانند جت پرواز کند. ایده هواپیما با توانایی بلند شدن و فرود آمدن عمودی، دههها است که مورد بررسی قرار گرفته است. ولیکن تمامی تلاشها در این راستا به علت ظرفیت، سرعت، پایداری، گستره یا توانایی کم آنها موفق نشدند.
هواپیمای VTOL X ساخته سازمان تحقیقات دفاعی ایالات متحده آمریکا، برای غلبه بر تمامی مشکلات یاد شده به صورت نمونه آزمایشگاهی طراحی شده است.
هواپیما VTOLX 24 موتور دارد که به بلند شدن عمودی آن توسط تکنولوژی بال دوار کمک میکند، سپس در ارتفاع متوسط به حالت یک جت با بال ثابت تغییر پیدا میکند.
هواپیمای VTOLX، دو بال بزرگ عقبی و دو باله کوچک در جلو(Canarad) این هواپیما شامل سلولهایی است که 24 فن را همراهی میکنند. 9 فن در هر بال قرار داده شده و 3 فن در هر باله جلویی قرار دارد. هرکدام از این فنها موتور الکتریکی خود را دارند و توان مجموع 24 فن توسط یک موتور توربوشافت (Turbo Shaft) برای تولید 3 مگاوات یا 4000 اسب بخار الکتریسیته، تأمین میشود. این مقدار معادل یک توربین باد تجاری است.
این بالها و بالهها میتوانند نیروی پیشران هر فن را تغییر دهند تا برای کاربرد مناسب، حرکت رو به جلو، رو به عقب، پایین رونده و یا معلق بودن در هوا استفاده شوند.
طبق گفته گروه سازنده این هواپیما در آینده نزدیک به کار گرفته نخواهد شد و برنامهای بلند مدت برای ساخت آن در نظر گرفته شده است. هواپیمای VTOLX مزایایی مانند کم صداتر بودن، مصرف سوخت کمتر و تغییرپذیری دارد.