تمام مبدل های حرارتی حرارت را از یک سیال به سیال دیگر منتقل می کنند. اما نحوه عملکرد مبدل های حرارتی متفاوت است. مبدلهای حرارتی پوسته-لوله، مبدل صفحه ای و مبدل دو لوله ای از متداولترین انواع مبدل های حرارتی هستند.
در مبدل های حرارتی پوسته-لوله، یکی از سیال ها درون مجوعه لوله های فولادی جریان یافته در حالی که سیال دوم از درون مخزن مبدل (پوسته) و از روی لوله ها عبور می کند. پوسته و لوله ها کاملا آب بند هستند و سیال ها به سمت یکدیگر نفوذی ندارند.
مبدل های صفحه ای معمولاً دارای صفحات بسیار نازک فلزی هستند که فین نامیده می شوند.فین ها دارای سطح مقطع زیادی هستند که این باعث می شود تا انتقال حرارت بیشتر و سریعتر صورت گیرد.
Plate-fin heat exchanger
مبدل های حرارتی دو لوله ای نیز از دو لوله هم محور و با قطرهای مختلف تشکیل شده اند. یکی از سیال ها درون لوله داخلی و سیال دیگر درون لوله بزرگتر و اطراف لوله کوچکتر در جریان است. معمولا برای جلوگیری از اتلاف حرارت زیاد و افزایش راندمان، سیال گرمتر درلوله داخلی جریان دارد.
علاوه بر این مبدلهای حرارتی را از نظر نوع جریان نیز می توان دسته بندی نمود. این دسته بندی شامل جریان موافق (همسو)، جریان مخالف (ناهمسو) و جریان عرضی می باشد. در مبدل های جریان همسو هر دو سیال به موازات یکدیگر و از یک سمت وارد و از سمت دیگر خارج می شوند. به عبارتی جهت حرکت هر دو سیال یکسان است.
اما در مبدل های حرارتی جریان مخالف جهت حرکت سیال ها بر خلاف یکدیگر بوده و قرینه یکدیگر می باشند.
در مبدلهای جریان عرضی ها نیز دو سیال با زاویه نسبت به یکدیگر جریان دارند. معمولا این زاویه 90 درجه می باشد.