به طور کلی فرایند تولید آجر در کارخانجات آجر ماشینی شامل مراحل زیر می باشد:

• آماده سازی مواد
• شکل دهی
• خشک کردن
• پخت

1.آماده سازی مواد

   به منظور سهولت نفوذ آب به قسمتهای مختلف خاک ورودی، کلوخ های خاک توسط آسیاب به اندازه کافی خرد شده و سپس سرند می گردد. خاک حاصل توسط نوار نقاله وارد مخلوط کن شده و مقداری آب به آن اضافه می شود. در ادامه محصول خروجی که حالت خمیری شکل دارد، وارد دستگاه والس می شود. در این دستگاه گلوله های خمیری حاصل له شده و ماده خمیری نسبتاً همگنی تولید می شود. در شکل (1) نمایی از آسیاب والس آمده است.

شکل(1). آسیاب والس

2.شکل دهی

   روش اکستروژن متداول ترین روش شکل دهی در کارخانجات تولید آجر به شمار می رود. در ‏شکل(2) یک دستگاه اکسترودر نمایش داده شده است. بدین ترتیب که هوای محبوس شده درون گل تحت تأثیر مکش انتهایی دستگاه خارج شده و در مرحله بعد گل فشرده شده وارد مخلوط کن دیگری شده و پس از ترکیب با آب، وارد دستگاه پرس شده و از داخل قالب که گل را به شکل آجر یا سفال در می آورد، عبور می کند.

   پس از خروج گل از قالب که بصورت آجر خام با ضخامت طولانی و پیوسته است، یک سیم نازک و محکم آنرا به طول های معین برش می دهد. با حرکت گل فرم داده شده، دستگاه سیم برش دیگری آنرا به اندازه های مساوی به صورت آجر نما یا بلوک خام برش می دهد. بلوک و آجرهای خام توسط غلطک هایی به ماشین انتقال(Transfer Car) هدایت شده و پس از تکمیل و پر شدن ماشین انتقال، به سمت خشک کن هدایت می شوند. ماشین انتقال بر روی ریل های مشخص حرکت کرده و خشت های خام به درون خشک کن وارد می شوند.

شکل(2). دستگاه اکسترودر

3.خشک کردن

   در مورد خشک کردن باید گفت که آجر خام که از اکسترودر خارج می شود حتی قادر به تحمل وزن یك آجر دیگر نیست. پس از تبخیر رطوبت اضافی و رسیدن به میزان رطوبت بحرانی (پایان انقباض آجر)، آجر تا حد کافی برای جابجایی و روی هم چیدن مقاوم خواهد شد. فرآیند خشك شدن باید با کمترین مقدار تغییر شكل و حداقل ترك خوردگی و ضایعات همراه باشد. سرعت تبخیر رطوبت از سطح نبایستی از سرعت تبخیر آب از منافذ درون آجر خام بیشتر باشد. دما و رطوبت داخل خشك کن ها بوسیله سیستم دمپر و مكش (دودکش) در قسمت های مختلف کنترل می شود، بطوریكه نرخ خشك کردن ثابت بوده و باعث ترك خوردگی نمی شود.

4.پخت

   منظور از پختن آجر، گرما دادن به خشت می باشد تا حدی که آب تبلور خاک رس از بین برود و دانه های خاک به یکدیگر چسبیده، به یک جسم سخت و همگن که دارای تاب زیاد است و در شرایط جوی و مکانیکی پایداری نماید، تبدیل شود. پس از خشـک شدن خشت ها، آنها را به طوریکه به یکدیگر نچسبد و حرارت و هوای داغ، شعله و دود از لابه لای آنها عبور نماید می چینند و سپس در شرایط گرمای مورد نظر قرار می دهند.

   تأثیر حرارتهای گوناگون درون کوره بر روی خشت ها متفاوت است. بدین ترتیب که:

   در گرمای تا 100 درجه خشت خشک شده و آب فیزیکی آن خارج می شود و حالت خمیری و چسبناکی خود را از دست می دهد. در گرمای بالاتر از 500 درجه سانتیگراد کم کم خاک رس می پزد. در گرمای بالاتر از 900 درجه، خشت می پزد و دانه های خاک به هم چسبیده ای که آب خود را از دست داده اند جسمی یکپارچه می سازند. سپس گرمایی تا حدود 1400 درجه سفال ها را به طور کامل می پزد. بر اثر پخت، ساختمان فیزیكی آجر خام تغییر می کند و این امر باعث افزایش استحکام خواص مكانیكی و افزایش پایداری آن در برابر آب می گردد.