ممیزی انرژی در ساختمان به عنوان یک مطالعه امکان سنجی محسوب می شود. ممیزی انرژی نحوه مصرف انرژی در تجهیزات مورد استفاده در ساختمان را مشخص می نماید، از این رو به عنوان یک گام تعیین کننده در برنامه ریزی مدیریت انرژی و بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان شناخته می شود. در این راستا پس از بررسی و مطالعه کامل ساختمان و جریان های انرژی آن، می بایست نتایج مطالعات، راهکار های ممکن برای کاهش اتلافات، هزینه های اجرایی و هزینه های بازگشتی ناشی از راهکارهای کاهش دهنده اتلاف و مصرف انرژی به طور کامل به اطلاع صاحب و یا مدیر ساختمان رسانده شود.

   برنامه مدیریت انرژی، یک برنامه مداوم سیستماتیک برای کنترل الگوی مصرف انرژی ساختمان است. این برنامه با هدف کاهش اتلاف انرژی و هزینه های ناشی از اتلاف انرژی به پایین ترین مقدار قابل دسترس صورت می گیرد. میزان کاهش ممکن به موقعیت جغرافیایی ساختمان، کاربری ساختمان، برنامه زمانی استفاده از ساختمان و ... وابسته است.

   به بیان کلی، هدف اصلی ممیزی انرژی در حقیقت ایجاد یک تعادل موثر و کارآمد بین میزان انرژی مورد نیاز سالانه ساختمان و میزان واقعی انرژی مصرفی سالانه ساختمان است. اختلاف بین میزان انرژی مصرفی و انرژی مورد نیاز برابر با میزان اتلاف انرژی در ساختمان است. از دید دیگر می توان گفت هدف از ممیزی انرژی ساختمان، کاهش میزان اتلافات انرژی تا حد ممکن است که این کاهش انرژی، کاهش هزینه های پرداختی را به همراه دارد. ممیزی انرژی در سطوح مختلف شامل ممیزی ساده و اولیه، مشاهده و بررسی مصرف انرژی در بخش های مختلف ساختمان و مدل سازی و تجزیه و تحلیل عملکرد ساختمان با استفاده از شبیه سازی کامپیوتری می باشد. سطح ممیزی انرژی معمولاً بر اساس سطح برنامه بهینه سازی مصرف انرژی مورد انتظار تعیین می شود.

   برنامه بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان

    برنامه بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان می تواند شامل یک مرحله ساده و یا مجموعه ای از مراحل و فازهای متفاوت باشد. 

   سطح اول

   در این مرحله هدف کاهش مصرف انرژی در مکان هایی است که انرژی به هدر می رود. این کاهش سطح انرژی مصرفی به نحوی است که خللی در عملکرد آن مکان ها ایجاد نمی کند. این مرحله با با جمع اوری گام به گام اطلاعات مربوط به مصرف انرژی و هزینه ها صورت می گیرد. اطلاعات جمع آوری شده شامل کیفیت عایق کاری، برنامه زمان بندی عملکرد سیستم ها و استفاده از محل، راندمان چیلرها و تجهیزات حرارتی و برودتی، سطح روشنایی و هزینه های مربوط به تجهیزات و سوخت مصرفی است.

   سطح دوم

   بهبود کارآیی تجهیزات تبادل کننده انرژی و کاهش انرژی مصرفی تجهیزات با انجام تعمیر و نگهداری و راه اندازی مناسب در این مرحله صورت می گیرد. بدین منظور لازم است تا تعداد تجهیزات در حال کار و مدت زمان عملکرد آن ها بر اساس بار مورد نیاز کاهش یابد. از این رو مکان هایی که باید مورد بررسی قرار گیرند به شرح زیر می باشند:

• عملکرد تجهیزات مورد استفاده در ساختمان
• محوطه و ساختار ساختمان
• سیستم های مکانیکی هواساز و تهویه مطبوع
• سیستم های روشنایی
• سیستم های قدرت
• تجهیزات متفرقه

   باید توجه داشت که دو سطح اول و دوم بیان شده بدون ایجاد هرگونه تغییری در ساختار ساختمان و تاسیسات آن صورت می گیرد.

   سطح سوم

   در این مرحله در زیر ساخت های ساختمان تغییراتی ایجاد می شود. تغییر در زیر ساخت ساختمان از طریق تعویض، ساخت و یا افزودن تجهیزات کنترل کننده جدید صورت می گیرد. این تغییرات نیاز به سرمایه گذاری دارد. این سطح بهینه سازی زمانی انجام می شود که تاسیسات و سیستم های موجود عمر مفید خود را از دست داده باشند و یا نیاز به تعمیرات عمده و یا تعویض داشته باشند.

   با این تغییرات صرفه جویی قابل توجهی در مصرف انرژی حاصل می شود.