4 گام اصلی در تولید آجر

   تولید آجر شامل 4 مرحله ذیل است:

1. آماده‌سازی آجر خاک رس یا آجر زمین
2. ریخته‌گری آجر
3. خشک‌کردن هوای آجر
4. پختن آجر

آماده‌سازی آجر خاک رس یا آجر زمین

   در این گام، خاک مرحله به مرحله حفاری می‌شود و سپس بر روی زمین مسطح قرار داده می‌شود. سپس خاک از ناخالصی‌ها مانند سبزی‌ها، سنگ و سنگ‌ریزه پاک می‌شود. بعد از زدودن ناخالصی‌ها، برای چند ماه در معرض هوا قرار داده می‌شود. به این فرآیند فرسایش در اثر هوا گفته می‌شود. بعد از فرسایش کامل، خاک با مواد دیگر برای تشکیل آجر زمین خوب ترکیب می‌شود. سپس مخلوط خاک با تجزیه، آب‌رسانی و ورز دادن درست می‌شود. معمولاً این مراحل در آسیاب صورت می‌گیرند.

ریخته‌گری آجر

   آجرها بسته به نوع کیفیت محصول نهایی، به روش‌های متفاوتی ریخته‌گری می‌شوند. عموماً این ریخته‌گری به دو صورت انجام می‌شود:

1. ریخته‌گری با دست
2. ریخته‌گری با ماشین

   برای ریخته‌گری با دست، خاک رس به زور در قالب می‌نشیند به طوری که تمام گوشه‌ها پر شوند. خاک رس اضافی زدوده می‌شود. سپس قالب برداشته شده و آجر خام روی زمین باقی می‌ماند.

   ریخته‌گری با ماشین، برای تولید آجر به تعداد زیاد استفاده می‌شود. دو روش کلی آن عبارت‌اند از:

1. ماشین‌های پلاستیک خاک رس
2. ماشین‌های خاک رس خشک

   در حالت اول، خاک رس در حالت پلاستیک، به شکل‌های مستطیلی در آمده و به ضخامت مورد نظر بریده می‌شوند.

   در روش دوم، به صورت پودر در آورده شده و با قرار گرفتن تحت فشارهای بالا، آجرهای خوش فرمی شکل می‌گیرد.

خشک‌کردن هوای آجر

   آجرها معمولاً در زیر سایبان که از اطراف باز است قرار می‌گیرند. با جریان هوا این آجرها خشک می‌شوند. این فرآیند تا رسیدن به رطوبت 5 تا 7 درصد در آجر ادامه می‌یابد. این فرآیند 7 تا 14 روز ادامه می‌یابد. دلایل انجام این فرآیند عبارت‌اند از:

1. کاهش زمان و سوخت مورد نیاز برای پخت آجر
2. افزایش مقاومت آجرهای خام

پختن آجر

   امری بسیار مهم در تولید آجر است که به دو روش عمده انجام می‌شود.

1. پختن در یک کلمپ (clamp burning)
2. پختن در کوره (kiln burning)

   در روش اول به صورت آرام تا رسیدن به حرارت‌های شدید، گرما داده می‌شود که می‌تواند تا چند روز طول بکشد. در روش دوم که تناوبی است، به صورت سیکلی، مرتباً خشک‌ شده، پخته شده و خنک می‌شود. این بارگذاری‌ها می‌تواند تا 2 هفته طول بکشد.