کویل دور گذر نوعی مبدل حرارتی بازیافت انرژی است که غالباً در ذخیره یا جریان‌های هوای خروجی یک سیستم هواساز (air handling system) یا در گازهای خروجی یک فرآیند صنعتی برای بازیافت انرژی مورد استفاده قرار می­گیرد. عموماً، به هر جریان واسطه استفاده‌شده برای انتقال حرارت بین دو جریانی که مستقیماً به دلایل ایمنی یا دلایل مشخص دیگر نمی‌توانند متصل باشند، گفته می‌شود. ممکن است با نام‌های حلقه کویل دور گذر ، کویل pump-around یا مبدل حرارتی کوپل شده مایع نیز معرفی شود.

یک سیستم کویل دور گذر عادی شامل دو یا چند ردیف کویل های لوله فین دار است که با مدار پمپ لوله به هم متصل می‌شوند. لوله کاری با سیال مبدل حرارتی، معمولاً آب، پرشده که حرارت را از کویل هوای خروجی گرفته و آن را به منبع کویل هوا قبل از بازگشت مجدد می‌دهد. بنابراین حرارت از جریان هوای خروج از طریق لوله کاری به سیال در گردش و از سیال از طریق همین لوله کاری به جریان هوای منبع منتقل می‌شود.

استفاده از این سیستم عموماً محدود به شرایطی است که جریان‌های هوا جداشده‌اند و هیچ دستگاه دیگری به دلیل قابل‌استفاده نیست. راندمان‌های بزرگ این سیستم در حدود 40 تا 50 درصد هستند اما مهم‌تر از این، احتمال افت شدید راندمان این سیستم متناسب با فصل به دلیل استفاده بیشتر از انرژی الکتریکی است.

از یخ زدن سیال پمپ شده می‌بایست در برخی شرایط جوی جلوگیری کرد و به همین دلیل معمولاً سیال با گلیکول به‌عنوان ضد یخ پرداخت می‌شود. این امر ظرفیت حرارتی سیال را کاهش و ویسکوزیته آن را افزایش می‌دهد که در نتیجه توان مصرفی پمپ افزایش و باعث افت بیشتر راندمان می‌شود. برای مثال، 20% اضافه کردن گلیکول می‌تواند از یخ زدن سیال تا 10- درجه سانتی‌گراد جلوگیری کند ولی درعین‌حال راندمان سیستم 15% کاهش می‌یابد.

برای طراحی کویل لوله فین دار، توان بیشینه‌ای برای 8 یا 10 ردیف کویل وجود دارد. بالاتر این مقدار، فن و پمپ مصرف انرژی بیشتری دارند و راندمان فصلی بیشتر هم کاهش می‌یابد. کاهش ردیف‌های کویل، افت فشار هوا را کاهش و افت فشار آب را افزایش می‌دهد، اما در مجموع، انرژی کل مصرفی معمولاً از حالتی که تعداد کویل ها بیشتر است، کمتر است.

انواع دیگر مبدل‌های حرارتی هوا به هوا

1. چرخ حرارتی: یا مبدل حرارتی دوار (شامل چرخ آنتالپی و چرخ خشک‌کن)
2. ری کوپراتور یا مبدل حرارتی صفحه متقابل
3. لوله حرارتی