شیر سه راهه(three way valve)

کاربرد این نوع شیر ها در کنترل کردن درجه حرارت سیال خروجی از شیر سه راهه مخلوط کننده است. این شیر همواره دو راه را به هم مرتبط می کند. این شیر می تواند در یک مسیر اصلی نصب شود و طرف سوم آن به یک انشعاب وصل گردد و توسط آن می توان میزان عبور آب به انشعاب را تنظیم کرد.

شیرهای سه راهی در سیستم های کنترل تهویه مطبوع و سیستم های کنترل صنعتی به منظور کنترل دبی (میزان گذر) سیال که می تواند آب، بخار، روغن داغ و … ،که در نهایت موجب کنترل دما، رطوبت، فشار و … در کل و یا بخشی از سیستم ها می شود، به کار گرفته شوند.

طرز کار تمام شیرهای سه راهه اعم از پلاستیک ، نوریل یا برنج یکسان است از این نوع شیر در لوله کشی استخر، جکوزی، فیلتر، تغذیه شونده و گرم کن استفاده می شود.

شیر سه راهه

اجزای شیر سه راهه

ساختمان داخلی این شیرها به یک واشر آب بندی مجهز است تا آبی که به سمت مورد نظر جریان می یابد به طرف دیگر راه نداشته باشد به چنین شیری با یک گردان واشردار شیر سه راهه با آب بندی مثبت می گویند اگر نفوذ جریان آب به سمت مورد نظر باعث بروز مشکلی نشود از چنین واشری صرف نظر می شود این وضعیت باعث می شود بیشتر جریان آب به سمت مورد نظر یرود و بخش کوچکی از آن به سمت دیگر جاری شود. به چنین شیر بدون واشری شیر سه راهه با آب بندی منفی می گویند.

شیر سه راهه دستی : ( three way valve manully )

این نوع شیر سه راهه به صورت دستی و توسط نیروی انسانی کنترل می شود

شیر سه راهه دستی

شیر سه راهه موتوری :  ( Three way motorized valve )

شیر سه راهه موتوری که با اعمال نیرویی غیر از نیروی دست عمل می نماید و میزان جریان سیال را در یک سیستم کنترل فرآیندی تنظیم می کند شیر کنترل شامل یک شیر و یک مکانیزم محرکه (actuator) که توانایی تغییر عنصر کنترل کننده سیال را دارد متصل می باشد. این تغییر بر مبنای سیگنالی است که از سیستم کنترل دریافت می شود. شیر سه راهه موتوری عنصری نهایی در لوپ کنترل است و نقش مهم و اساسی در یک صنعت فرایندی ایفا می کند. انواع شیر سه راهه موتوری از لحاظ نوع حرکت:

1. شیر با حرکت خطی

2. شیر با حرکت دورانی

شیر سه راهه برقی

عملکرد شیرهای سه راهه :

شیرهای سه راهه به سه نوع مخلوط کننده ، تقسیم کننده و عوض کننده مسیر تقسیم می شود :

شیرهای سه راهه مخلوط کننده :

به این صورت عمل می کنند که دو جریان را با هم دیگر مخلوط کرده و یک جریان مشترک را به وجود می آورند. به طور مثال برای پایین آوردن حرارت آب داغ ورودی به یک سیستم، آب داغ را از یک طرف و آب با دمای پایین تر را از طرف دیگر وارد می کنیم با هم مخلوط شده و آب با دمای پایین تری خارج می شود.

شیر سه راهه مخلوط کننده

شیر سه راهه تقسیم کننده :

به این صورت عمل می کند که سیالی از یک طرف وارد می شود و با نسبتی تقسیم و از دو طرف دیگر خارج می شود. این تقسیم بندی در بین خروجی های شیر به نوع شیر و سایز ورودها و خروجی ها بستگی دارد.

شیر سه راهه تقسیم کننده

شیر سه راهه تغییر دهنده  مسیر :

به این صورت عمل می کند که مسیر خروج را از یک خط به خط دیگر عوض و یا جهت جریان را تغییر می دهد

سیر سه راهه تغییر دهنده مسیر