روش های آنالیز و شناسایی مواد

روش های آنالیز و شناسایی مواد (Materials Characterization and Analysis Methods)، بسیار حائز اهمیت است. خواص فیزیکی و شیمیایی یک محصول به نوع مواد اولیه و ریزساختار آن بستگی دارد. بنابراین جهت شناسایی ویژگی های یک ماده جهت انجام پژوهش و نیز کنترل کیفیت محصولات صنعتی، نیاز به روش ها و تجهیزات شناسایی است.

دسته بندی روش های آنالیز و شناسایی مواد

روش های آنالیز را می توان به سه دسته کلی تقسیم بندی نمود: آنالیز عنصری، آنالیز فازی و آنالیز ریزساختاری

آنالیز عنصری:

در این روش تنها نوع عنصر و یا مقدار آن مشخص شده ولی ساختار کریستالی عنصر یا ماده تعیین نمی شود. نام دیگر این روش آنالیز شیمیایی است.

آنالیز فازی:

در این نوع آنالیز، ساختار کریستالی یا کانی های موجود در ماده مشخص می شود.

آنالیز ریزساختاری:

در این روش شکل، اندازه و توزیع فازها بررسی می شود. این ویژگی ها اثر مهمی بر خواص نهایی ماده دارند.

علاوه بر سه دسته فوق، دو روش دیگر نیز وجود دارند که به علت اهمیت کاربردی به صورت جدا و مستقل بررسی می شوند. این دو روش، آنالیز سطح و آنالیز حرارتی‏ هستند.

انواع روش های آنالیز

روش های زیر برخی از مهم ترین روش های آنالیز در علم مواد هستند:

1- طیف سنجی جذب اتمی (AAS)

2- پلاسمای جفت شده القایی (ICP)

3- طیف سنجی نشری شعله (FES)

4- فلورسانس پرتو ایکس (XRF)

5- پراش پرتو ایکس (XRD)

6- میکروسکوپ نوری (OM)

7- میکروسکوپ الکترونی روبشی (SEM)

8- میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM)

9- طیف سنجی الکترون اوژه (AES)

10- طیف سنجی فوتوالکترون پرتو ایکس (XPS)

11- طیف سنجی جرمی یون ثانویه (SIMS)

12- آنالیز حرارتی افتراقی (DTA)

13- آنالیز توزین حرارتی (TGA)

14- دیلاتومتری (TD)

15- آنالیز گرماسنجی افتراقی (DSC)

16- میکروسکوپ تونلی روبشی (STM)

17- میکروسکوپ نیروی اتمی (AFM)