تفاوت الیاف مصنوعی با الیاف طبیعی
- یکی از بارزترین تفاوتهایی که میتوان برای این دو دسته از الیاف ذکر کرد، منشا ساخت آنها است. الیاف طبیعی از پشم و موی حیوانات تهیه میشود و منشا طبیعی دارد. در ساخت الیاف طبیعی هیچگونه تغییری روی پشم و مو ایجاد نمیشود و به طور مستقیم به الیاف تبدیل میشوند. اما الیاف مصنوعی از موادی تهیه میشود که به دست بشر و فناوریهای جدید پرداخت شده و با تغییر به الیاف مصنوعی تبدیل شدهاند.
- انواع مختلف الیاف مصنوعی بسیار شبیه به هم هستند و تشخیص آنها بدون شناخت لازم از الیاف بسیار کار دشواری خواهد بود.
- هزینه پرداخت و ساخت الیاف طبیعی بسیار کمتر از الیاف مصنوعی است.
- ازآنجایی که در تهیه وتولید الیاف مصنوعی مواد شیمیایی زیادی استفاده میشود بهتر است کمتر مورد استفاده قرار بگیرد.
- الیاف طبیعی در طبیعت تجدیدپذیر است و آسیبی به طبیعت نمیرساند، اما در مقابل آن؛ الیاف مصنوعی تجدیدناپذیر هستند و منجر به آسیب رساندن به طبیعت خواهد شد. دوستداران محیط زیست به شدت مخالف استفاده از الیاف مصنوعی هستند.
- الیاف مصنوعی بسیار با دوامتر و قویتر از الیاف طبیعی هستند.
- الیاف طبیعی در مقایسه با الیاف مصنوعی جاذب بسیار خوبی برای آب هستند.
- الیاف طبیعی چروکپذیری بسیار بالایی برخلاف الیاف مصنوعی دارند.
- الیاف طبیعی به دلیل استفاده از مواد اولیه طبیعی در ساختار آنها، ماهیت سلولزی و پرویئینی دارند، در صورتی که در الیاف مصنوعی این ماهیت به هیچ عنوان وجود ندارد.
انواع الیاف
الیاف طبیعی : پشم، پنبه، ابریشم
الیاف مصنوعی : ریون، نایلون، پلی استر
الیاف طبیعی
- الیاف پنبه ای هادی حرارت هستند و حرارت بدن را به بیرون منتقل میکنند در نتیجه خنک هستند.
- به راحتی لکه گیری و شسته میشوند.
- در برابر ساییدگی مقاوم هستند.
- پس از استفاده اگر خوب خشک نشود، بوی عرق بدن در آن باقی میماند.
- در ایران به لباس های پنبه ای نخی میگویند.
کتان
- کتان از نظر خصوصیات مانند پنبه است و در ایران کشت نمی شود.
- پارچههای کتانی دارای سطح صاف و درخشنده اند زودتر از پنبه تمیز می شوند.
- به اندازه پارچههای پنبه ای آب را جذب میکنند اما زودتر خشک میشوند به همین دلیل حولههای کتانی بهتر از پنبه ای است.
پشم
- با توجه به این که این الیاف از چه حیوانی تهیه شده به نامهای مختلفی میباشند مانند گوسفند مرینوس، پشم لاما و موی بز
- پارچههای تهیه شده از پشم، به دلیل ذخیره شدن هوا در بین الیاف عایق میباشند.
- به علت خاصیت رطوبت پذیری و داشتن خلل و فرج عرق بدن را جذب میکنند و آن را به آرامی تبخیر میکند به همین دلیل در زمستان شخص در زمستان کمتر احساس سرما میکند.
- بعد از شستن نباید آنرا آویزان کرد بلکه بهتر روی پارچه نخی پهن کنیم.
ابریشم
- این پارچهها خیلی سبک و براق هستند دارای کشش بالا و در برابر پارگی و چروک پذیری مقاومت بالایی دارند.
- به علت داشتن پروتئین، هادی حرارت نیستند و در خود نگه میدارند.
- هم در زمستان و هم در تابستان قابل استفاده اند. به دلیل لطافت و عایق بودن.
ویسکوز
- هادی گرما است بنابراین بدن احساس گرما میکند.
- از ابریشم طبیعی خنک تر است و منسوجات بسیار نرم و لطیف میتوان ار آن تهیه کرد.
نایلون
- نایلون جزء الیاف کاملاً مصنوعی است.
- نایلون استحکام خوبی در برابر سایش و کشش دارد به همین دلیل موارد استعمال زیادی دارد از جمله جوراب های نایلونی به علت قابلیت الاستیکی زیاد در قسمت زانو و مفاصل کیسه ای نمی شود.
- فورآ خشک میشوند، زیرا رطوبت کمی به خود جذب میکنند.
- از نخ فیلامنت برای تهیه جوراب ساق بلند، آستری، مایوی شنا، لباس ورزشی، پارچه دانتل، بارانی، پوشاک پلیسه دار، پارچههای کشباف استفاده میشود.
پلی استر
- پلی استر کاملاً مصنوعی است.
- مقامت فوق العاده ای در برابر چروک شدن دارند حتی در زمانی که خیس میشوند.
- اگر پلی استر با الیاف طبیعی مخلوط شود، در تهیه منسوجات سبک وزن مانند پارچههای پرده ای، ساتن، پیراهن و بلوز مورد استفاده قرار میگیرد.
- به علت خاصیت اتوپذیری زیاد در تهیه پارچههای پلیسه زنانه و بشور بپوش مصرف میشود.
موارد بالا جزء مهمترین انواع پارچه بود ، در زیر فقط به نام تعدادی از انواع دیگر پارچه اکتفا میکنیم :
- بروکات : دارای نخ های برجسته و درخشان است.
- بورکن کرپ : نوعی پارچه با سطح بافته شده مانند پوست درخت است.
- بوکله : نوعی پارچه با گرههای نامنظم و سطحی گره دار است.
- چینل : نوعی پارچه شبیه مخمل و ضخیم که دارای کرک هایی در هر دو رو است.
- کلوله : نوعی پارچه نوعی کرپ که از دو بافت در کنار هم شکل گرفته که دارای نقوش برجسته نامنظم است.
- مخمل کبریتی : نوعی پارچه که با نخهای نازک بسیار نرم با نخهای ضخیم بافته شده است.
- دنیم : پارچههای جینی که فقط نخهای تار آن رنگ شده و نخ های پود آن سفید است.
- فاکون : پارچه ای بدون طرح است که طی روند ناهمگون و متفاوت بافته شده و اغلب تلفیقی از مات و براق است.
- دوشس : پارچه ساتن براق و محکم که از ابریشم و الیاف مصنوعی بافته شده است.
- کرنیکل، کرش : نوعی پارچه دارای بافتی برجسته و چین دار به شکل پفکی است.
- تیغ ماهی یا فیش گرات : با نخهای مختلف در تار و پود پارچه ، پارچه ای طرح دار با بافت جناقی شکل است.
- گاباردین : نوعی پارچه با بافت ریز از پنبه، پشم یا الیاف مصنوعی با نقوش برجسته تیغ ماهی، جناقی یا مخلوط راه راه اریب است که همواره از سمت راست به چپ یا پایین به بالا بافته میشود.
- گلن چک : نوعی پارچه چهارخانه، برجسته یا سایه روشن.
- ژاکارد : همه پارچههایی که طرح آن ها از روند بافت پارچه شکل گرفته است.
- هانن تریت : پارچه ای با چهارخانههای کوچک که در گوشه هر چهارخانه نیز زائده ای اریب مانند وجود دارد.
- جین : پارچه ای پنبه ای که اغلب سنگ شور شده است.
- لمه : پارچه ای رنگارنگ و براق که از الیاف رنگی یا نخهای براق بافته شده است.
- ماهوت : پارچه ای پشمی یا غیر ضخیم که از طریق روشی مشایه نمدمالی تهیه می شود.
- مواره : پارچه ای با راه راه اریب و طرحی موج دار است که از طریق پس کردن پارچه شکل گرفته است.
- موسیلن : پارچه ای لطیف و نرم، شبیه کتان که از پنبه یا پشم تهیه شده است.
- پانه زامت : مخمل ضخیم و براق با کرکهای فشرده.
- پپیتا : نوعی پارچه با چهارخانههای کوچک تیره و روشن که بر خلاف طرح جناغی کنگره دار نیست.
- پارچه پرزدار یا پوست مصنوعی : پارچههایی که پوشش مویی ضخیمی دارند و رنگ و اندازه آن شبیه خز واقعی است که به پولیش معروف است و نخ آن مصنوعی است.
- پیکی : پارچه دوبافت با طرحهای برجسته که به نظر لایی میآیند.
- کشباف یا استرج : نوعی پارچه با بافتهای از راست به چپ که خاصیت ارتجاعی دارد.
- ریپس : نوعی پارچه با نخ های برجسته که به صورت اریب است.
- ژرسه رومانیت : نوعی پارچه محکم با کمی خاصیت ارتجاعی که اغلب از پشم گوسفند است.
- راه راه : نوعی پارچه راه راه که شبیه پوست درخت راه راه است.
- پلووری یا سویت شرت اشتوف : اغلب از نوع تریکوی ضخیم یا ژرسه است که از پنبه بافته میشود.
- ترموفلورز یا فلیسه : هر دو روی پارچه کاملاً ضخیم، زبر و پشمی مانند از الیاف مصنوعی است.
- توخ : پارچههای شطرنجی با طرحهای مختلف.
- چیت : نوعی پارچه چهارخانه، دو رنگ که از پنبه بافته شده است.