انواع گاز طبیعی

• گاز طبیعی متعارف (Conventional)

• گاز موجود در شنهای سخت (Tight sands)

• گاز موجود در رستهای سخت (Tight shales)

• متان موجود در بسترهای زغال سنگی

• گاز موجود در مخازن زمین فشرده (Geopressured)

• گاز موجود در هیدرات های گازی (Gas hydrates)

گاز معمولی خود به گاز همراه (Associated gas) و گاز غیر همراه تقسیم می شود. گاز همراه با گاز محلول، همراه نفت خام یافت می شود. گاز محلول قسمتی از گاز است که در نفت خام حل شده است و گاز همراه (که گاهی گاز کلاهک گازی یا گاز پوش گازی (Gas cap) نامیده می شود) گاز آزادی است که در تماس با نفت خام وجود دارد. تمام انواع نفت خام در بردارنده گاز محلول هستند و ممکن است گاز همراه داشته باشند یا نداشته باشند. گاز غیر همراه در مخزنی یافت می شود که به مقدار جزئی نفت خام داشته باشد. برخی گازها را گاز میعانی (Gas condensate) یا به طور اختصار میعانی می نامند. این گازها اگر چه در شرایط مخازن زیرزمینی به صورت گاز هستند، حاوی مقادیر زیادی مایعات هیدروکربنی هستند. در زمان تولید این گازها، ممکن است مقادیر قابل توجهی مایعات هیدروکربنی حاصل شود.

گازهای موجود در شن های سخت، در بسیاری از مناطقی که دارای سازندهایی با تخلخل (Porosity) حدود 0.001 تا 1 میلی دارسی (md) می باشند یافت شده اند. در محدوده ایالات متحده بیشترین سهم گاز یافت شده از این نوع در حوضه گرين ريور (Green River) در وایومینگ (Wyoming)، حوضه پایسینس (Pieceance) در کلورادو (Colorado) و حوضه يونيتا (Unita) در یوتا (Utah) می باشد. در صورتی که نفوذپذیری (Permeability) گاز بالا باشد، این سازنده ها از نقطه نظر ایجاد شکاف (Fracturing) با روش های متداول و روش های تکمیل، قابل بررسی می باشد. گازهای موجود در سنگ های رستی سخت، در قسمت شرقی ایالات متحده (کنتاکی، اوهایو، ویرجینیا و ویرجینیای غربی) یافت شده اند. از این میان، شرق کنتاکی و غرب ویرجینیای غربی مهم تر از بقیه محسوب می شوند. سنگ های رستی عمومأ شکاف پذیر، بسیار لایه لایه و به رنگ های متنوع عمدتأ سیاه، قهوه ای و یا خاکستری مایل به سبز هستند. تحلیل مغزهای (Core analysis) مشخص کرده است که سنگ های رستی به خودی خود ممکن است تا 12 درصد تخلخل داشته باشند، با این حال مقادیر نفوذپذیری آنها معمولاً کمتر از یک میلی دارسی است. بنابر این گمان می رود که عمده تولید در آن ها توسط شکاف های طبیعی ایجاد شده کنترل می شود و بیشتر از چینش لایه ها و محل های اتصال آن ها با یکدیگر تأثیر می پذیرد.

متان موجود در بسترهای زغال سنگی، گاز متانی است که در بسترهای زغال سنگی قابل استخراج تا عمق کمتر از 3000 فوت یافت می شود. اگر چه اندازه تقریبی منبع پایه ممکن است قابل توجه به نظر برسد اما استخراج این نوع گاز ممکن است به دلیل محدودیت های عملی، محدود باشد. گاهی در یک حوضه که سریعا در حال فرونشست باشد، خاک های رس، سازندهای زیرین را محصور کرده و سیالات درون آنها را به دام می اندازند. پس از فرو نشست بیشتر، فشار و دمای سیالات به دام افتاده، از مقدار معمولی که در آن عمق مخزن قابل پیش بینی است، تجاوز می کند. این نوع مخازن که معمولا مخازن زمین فشرده نامیده می شوند، در طول جستجو برای نفت و گاز در بسیاری مناطق دنیا یافت شده اند. در ایالات متحده، عمده این مخازن در نواری در طول خلیج مکزیک، هم در دریا و هم در خشکی، قرار گرفته اند. طول این نوار از فلوريدا تا تگزاس و عرض آن حدود 100 مایل در داخل مرزها تا مرز منطقة آمریکای شمالی است.

هیدرات های گازی که در سال 1810 کشف شدند، جامداتی برف مانند هستند که در آن ها، هر یک مولکول آب با چهار مولکول مجاور خویش تشکیل پیوند هیدروژنی داده و یک ساختار بلوری مشبک می سازد که می تواند مولکول های گاز را در حفره های خویش به دام اندازد. (1990 ,Sloan ). هیدرات های گازی حدودا 170 برابر حجم خود، گاز در شرایط استاندارد را در خود جای می دهند. از آنجا که هیدرات های گازی به میزان زیادی با طبیعی تغلیظ شده اند و مقادیر عظیمی از رسوبات طبیعی هیدراتهای گازی در مناطق مختلفی از جهان می شود، می توان آن ها را به عنوان یک منبع غیر متعارف گاز طبیعی برای آینده در نظر گرفت.