تاریخچه بهره برداری زیست توده

   از ﻧﻘﻄﻪ ﻧﻈﺮ ﺗﺎرﻳخی اﺳﺘﻔﺎدﻩ از اﻧﺮژی ﺑﻴﻮﻣﺎس ﺑـﻪ ﺁﻏـﺎزی ﺗـﺮﻳﻦ دورﻩ هـﺎی ﺗـﺎرﻳﺦ ﺑـﺎز ﻣـیﮔـﺮدد از زﻣﺎنی که ﺁﺗﺶ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﺪ، اﻧﺴﺎن ﻧﺨﺴتین هموارﻩ ﭼﻮب و ﺑﺮگ ﺧﺸﻚ در ﺧﺘﺎن را ﺑـﻪ ﻋﻨـﻮان ﺳـﻮﺧﺖ اﺳﺘﻔﺎدﻩ می کرد و اﻳﻦ ﭼﺮﺧﻪ ﺗﺎ ﻗﺮن ﺣﺎﺿﺮ ﻧﻴﺰ اداﻣﻪ ﭘﻴﺪا کردﻩ اﺳﺖ. قدیمی ﺗﺮﻳﻦ ﻣﻮرد ﺧﺮوج ﮔﺎز و اﺷـﺘﻌﺎل ﻧـﺎﻗﺺ ﺁن ﺑـﻪ وﺳـﻴﻠه دﻓـﻦ زﺑﺎﻟـﻪ در ﻃﺒﻘـﺎت زﻳـﺮﻳﻦ زﻣـﻴﻦ ﺗﻮﺳﻂ پیلی نی روس ﮔﺰارش ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. وی ﺧـﺮوج ﮔـﺎﻩ ﺑـﻪ ﮔـﺎﻩ ﮔـﺎز ﻃﺒﻴﻌـی و اﺷـﺘﻌﺎل ﻧـﺎﻗﺺ ﺁن را از ﻃﺒﻘﺎت زﻳﺮﻳﻦ زﻣﻴﻦ ﻣﺸﺎهدﻩ کرد. ولی وان هلموﻧﺖ درﺳﺎل ١۶٣٠ ﺷﻨﺎﺳﺎیی و اﺷﺘﻌﺎل اﻳﻦ ﮔﺎز را رﺳـﻤﺎ اﻋﻼم کرد. در ﺳﺎل ١۶۶٧ داﻧﺸﻤﻨﺪی ﺑﻪ ﻧﺎم ﺷﺮلی ﮔﺎز ﻣﺮداب را کشف ﻧﻤﻮد ولی اﺻـلی ﺗـﺮﻳﻦ ﺗﺎرﻳﺨﭽـﺔ ﻋﻤلی ﮔﺎز ﻣﺘﺎن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﺗﺮکیب اﺻلی ﺑﻴﻮﮔـﺎز اﺻـﻞ از ﻣـﻮاد ﺗﺨﻤﻴـﺮ ﺗﻮﺳـﻂ وﻟﺘـﺎ و در ﺳـﺎل ١٧٧۶ ﺷـﺮوع ﺷﺪﻩ اﺳﺖ. وی ﭘﺲ از ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت زﻳﺎد درﻳﺎﻓﺖ که ﻣﻘﺪار ﮔﺎز ﻣﺘﺎن ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﺴﺘگی ﺑﻪ ﻣﻴﺰان ﺧﺎک و ﺑﺮگ ﭘﻮﺳﻴﺪﻩ ﮔﻴﺎهان دارد که در ﻃﺒﻘﺎت زﻳﺮﻳﻦ زﻣﻴﻦ دﻓﻦ ﺷـﺪﻩ اﻧـﺪ. وی همچنین درﻳﺎﻓـﺖ که در ﺻـﻮرتی که ﻧﺴﺒﺖ ﻣﻌﻴنی از ﮔﺎز ﻣﺘﺎن ﺑﺎ هوا ﺗﺮکیب ﺷﻮد ﺗﻮﻟﻴﺪ اﻧﻔﺠﺎر می ﻧﻤﺎﻳﺪ. اوﻟﻴﻦ ﺗﺠﺰﻳﺔ ﺷﻴﻤﻴﺎیی ﮔﺎز ﻣﺘﺎن ﻧﻴـﺰ ﺑﻪ وﺳﻴﻠﻪ ﻧﺎﻣﺒﺮدﻩ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ.

   ﺷﺮوع ﺗﺤﻘﻴﻘﺎت ﻋﻤﺪﻩ در زﻣﻴﻨﺔ ﺗﺨﻤﻴﺮ ﻏﻴﺮ هوازی و کارﺑﺮد ﺁن در کشاورزی را ﺑﻪ ﺷﺨـﺼی ﺑـﻪ ﻧـﺎم دﻳﻮی ودر ﺳﺎل ١٨٠٨ ﻧﺴﺒﺖ دادﻩ اﻧﺪ در ﺳﺎل ١٨٨۴ ﻓﺮدی ﺑﻪ ﻧﺎم ﮔﺎﻳﻦ ﻃﺮحی را ﺑﻪ اﺟﺮاء در ﺁورد که ﺑـﻪ وﺳﻴﻠﻪ اﻧﺮژی ﺑﻴﻮﻣﺎس روﺷﻨﺎیی ﺧﻴﺎﺑﺎﻧﻬﺎی ﺷﻬﺮ زﻳﺒﺎی ﭘﺎرﻳﺲ را ﺗﺄﻣﻴﻦ ﻧﻤﻮد. اﻣﺮوزﻩ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻔﻴﺪ و کارﺑﺮدی ﺑﻴﻮﻣـﺎس ﺗﻨﻬـﺎ ﺑـﻪ ﭼـﻮب و ﺑـﺮگ ﺧـﺸﻚ ﻣﺤـﺪود ﻧﻤـی ﺷـﻮد و ﻃﻴـﻒ وسیعی از ﻣﻮاد از ﺟﻤﻠﻪ ﺿﺎﻳﻌﺎت ﺟﺎﻣﺪ و ﻣﺎﻳﻊ ﺷﻬﺮی و ﺿﺎﻳﻌﺎت صنعتی و ﻏﻴﺮﻩ را ﻧﻴﺰ در ﺑﺮ میﮔﻴﺮد. ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺜﺎل در ﻃﻮل ﺳﺎﻟﻬﺎی ١٩٨۵ ﺗﺎ ١٩٩٠ ﻣﻴﺎﻧﻴﮕﻴﻦ ﻣﺼﺮف ﺳﺎﻻﻧﻪ اﻧـﺮژی ﺑﻴﻮﻣـﺎس در ﺟﻬـﺎن ﻣﻌﺎدل ١۴ آﻮادرﻳﻠﻴﻮن BTU ﺑﻮدﻩ اﺳﺖ.

   در ایران در ﺳﺎل ١٣۵٩ دو واﺣﺪ کوﭼﻚ ﺁزﻣﺎیشی در داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺑﻮعلی ﺳﻴﻨﺎ در همدان اﺣـﺪاث ﮔﺮدﻳـﺪ که ﺑـﺎ ﻓﻀﻮﻻت کشتارﮔﺎﻩ و کود ﮔﺎویﺗﻐﺬﻳﻪ می ﮔﺮدﻳﺪ داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺻﻨﻌتی ﺷـﺮﻳﻒ ﻧﻴـﺰ در ﺳـﺎل ١٣۶١ ﻳـﻚ واﺣـﺪ ٣ ﻣﺘﺮ ﻣﻜﻌﺐ را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﺁزﻣﺎﻳشی ﻣﻮرد ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮار داد که ﺑﺎ ﻓﻀﻮﻻت ﮔﺎوی ﺑﺎرﮔﻴﺮی میﺷﺪ. در اﻳﺮان ﺗﺎ کنون ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻋﻤﺪﻩ ﺗﺄﺳﻴﺴﺎت اﺳﺘﺨﺮاج ﺑﻴﻮﮔﺎز از دﻓﻨ ﮕﺎﻩ زﺑﺎﻟﻪ درﺳﻪ ﺷﻬﺮ ﺑﻪ اﺟﺮا در ﺁﻣﺪﻩ اﺳﺖ. ﺷﻴﺮاز ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺷﻬﺮی اﺳﺖ که اﻳﻦ کار را ﺑﻪ اﻧﺠﺎم رﺳﺎﻧﺪ. ﭘﺲ از ﺷﻴﺮاز ﺷﻬﺮهای ﻣﺸﻬﺪ و اﺻﻔﻬﺎن ﻧﻴﺰ در اﻳﻦ کار ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻧﺪ در ﺷﻬﺮ ﺷﻴﺮاز ﺑﻪ همت ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺎزﻳﺎﻓﺖ و ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻣﻮاد، ﺁزﻣـﺎﻳﺶ راﻩ اﻧﺪازی ﻣﻮﺗﻮر دوﮔﺎﻧﻪ ﺳﻮز ﺑﺎ ﺑﻴﻮﮔﺎز ﺑﻪ ﻗﺪرت ﺣﺪود ١٠ کیلو وات اﻟﻜﺘﺮﻳﻜی ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺑـﻪ اﻧﺠـﺎم رﺳـﻴﺪﻩ اﺳﺖ

.

 

اطلاعات تکميلي

  • حوزه کاربرد: انرژی زیست توده- انرژیهای تجدید پذیر