1 ـ چشم انداز جمهوری اسلامی ایران در افق 1404 هجری شمسی

   با اتكال به قدرت لایزال الهی و در پرتو ایمان و عزم ملی و كوشش برنامه ریزی شده و مدبرانه جمعی و در مسیر تحقق آرمان ها و اصول قانون اساسی، در چشم انداز بیست ساله:

 ایران کشوری است توسعه یافته با جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه با هویت اسلامی و انقلابی، الهام بخش در جهان اسلام و با تعامل سازنده و موثر در روابط بین الملل.

جامعه ایرانی در افق این چشم انداز چنین ویژگی هایی خواهد داشت:

* توسعه یافته، متناسب با مقتضیات فرهنگی، جغرافیایی و تاریخی خود و متكی بر اصول اخلاقی و ارزش های اسلامی، ملی و انقلابی، با تأكید بر:

* مردم سالاری دینی، عدالت اجتماعی، آزادی های مشروع، حفظ كرامت و حقوق انسان ها و بهره مند از امنیت اجتماعی و قضائی.

* برخوردار از دانش پیشرفته، توانا در تولید علم و فناوری، متكی بر سهم برتر منابع انسانی و سرمایه اجتماعی در تولید ملی.

* امن، مستقل، مقتدر با سامان دفاعی مبتنی بر بازدارندگی همه جانبه و پیوستگی مردم و حكومت.

* برخوردار از سلامت، رفاه و امنیت غذایی ، تأمین اجتماعی، فرصت های برابر، توزیع مناسب درآمد، نهاد مستحكم خانواده، به دور از فقر، فساد، تبعیض و بهره مند از محیط زیست مطلوب.

* فعال، مسؤولیت پذیر، ایثارگر، مؤمن، رضایتمند، برخوردار از وجدان كاری، انضباط، روحیه تعاون و سازگاری اجتماعی، متعهد به انقلاب و نظام اسلامی و شكوفایی ایران و مفتخر به ایرانی بودن.

* دست یافته به جایگاه اول اقتصادی، علمی و فناوری در سطح منطقه آسیای جنوب غربی (شامل آسیای میانه، قفقاز، خاورمیانه و كشور های همسایه) با تأكید بر جنبش نرم افزاری و تولید علم، رشد پرشتاب و مستمر اقتصادی، ارتقاء نسبی سطح درآمد سرانه و رسیدن به اشتغال كامل.

* الهام بخش، فعال و مؤثر در جهان اسلام با تحكیم الگوی مردم سالاری دینی، توسعه كارآمد، جامعه اخلاقی، نواندیشی و پویایی فكری و اجتماعی، تأثیرگذار بر همگرایی اسلامی و منطقه ای براساس تعالیم اسلامی و اندیشه های امام خمینی(ره).

* دارای تعامل سازنده و مؤثر با جهان براساس اصول عزت، حكمت و مصلحت.

ملاحظه: در تهیه، تدوین و تصویب برنامه های توسعه و بودجه های سالیانه، این نكته مورد توجه قرار گیرد كه: شاخص های كمی كلان آن ها ازقبیل: نرخ سرمایه گذاری، درآمد سرانه، تولید ناخالص ملی، نرخ اشتغال و تورم، كاهش فاصله درآمد میان دهك های بالا و پائین جامعه، رشد فرهنگ و آموزش و پژوهش و توانایی های دفاعی و امنیتی، باید متناسب با سیاست های توسعه و اهداف و الزامات چشم انداز تنظیم و تعیین گردد و این سیاست ها و هدف ها به صورت كامل مراعات شود.

2 - سیاست های كلی نظام درخصوص انرژی در افق 1404

الف- سیاست های كلی نفت و گاز

1- اتخاذ تدابیر و راهكارهای مناسب برای گسترش اكتشاف نفت و گاز و شناخت كامل منابع كشور.

2- افزایش ظرفیت تولید صیانت شده نفت متناسب با ذخایر موجود و برخورداری كشور از افزایش قدرت اقتصادی و امنیتی و سیاسی.

3- افزایش ظرفیت تولید گاز، متناسب با حجم ذخایر كشور به منظور تأمین مصرف داخلی و حداكثر جایگزینی با فرآورده های نفتی.

4- گسترش تحقیقات بنیادی و توسعه ای و تربیت نیروی انسانی و تلاش برای ایجاد مركز جذب و صدور دانش و خدمات فنی- مهندسی انرژی در سطح بین الملل و ارتقاء فناوری درزمینه های منابع و صنایع نفت و گاز و پتروشیمی.

5- تلاش لازم و ایجاد سازماندهی قانونمند برای جذب منابع مالی موردنیاز (داخلی و خارجی) در امر نفت و گاز در بخش های مجاز قانونی.

6- بهره برداری از موقعیت منطقه ای و جغرافیایی كشور برای خرید و فروش و فرآوری و پالایش و معاوضه و انتقال نفت و گاز منطقه به بازار های داخلی و جهانی.

7- بهینه سازی مصرف و كاهش شدت انرژی.

8- جایگزینی صادرات فرآورده های نفت و گاز و پتروشیمی به جای صدور نفت خام و گاز طبیعی.

ب- سیاست های كلی سایر منابع انرژی

1- ایجاد تنوع در منابع انرژی كشور و استفاده از آن با رعایت مسائل زیست محیطی و تلاش برای افزایش سهم انرژی های تجدیدپذیر با اولویت انرژی های آبی.

2- تلاش برای كسب فناوری و دانش هسته ای و ایجاد نیروگاه های هسته ای به منظور تأمین سهمی از انرژی كشور و تربیت نیرو های متخصص.

3- گسترش فعالیت های پژوهشی و تحقیقاتی در امور انرژی های گداخت هسته ای و مشاركت و همكاری علمی و تخصصی در این زمینه.

4- تلاش برای كسب فناوری و دانش فنی انرژی های نو و ایجاد نیروگاه ها ازقبیل بادی و خورشیدی و پیل های سوختی و زمین گرمایی در كشور.

3 ـ سیاست های كلی نظام درخصوص منابع آب

1- ایجاد نظام جامع مدیریت در كل چرخه آب براساس اصول توسعه پایدار و آمایش سرزمین در حوضه های آبریز كشور.

2- ارتقاء بهره وری و توجه به ارزش اقتصادی و امنیتی و سیاسی آب در استحصال و عرضه و نگهداری و مصرف آن.

3- افزایش میزان استحصال آب و به حداقل رساندن ضایعات طبیعی و غیرطبیعی آب در كشور از هرطریق ممكن.

4- تدوین برنامه جامع به منظور رعایت تناسب در اجراء طرح های سد و آبخیزداری و آبخوان داری و شبكه های آبیاری و تجهیز و تسطیح اراضی و حفظ كیفیت آب و مقابله با خشكسالی و پیشگیری از سیلاب و بازچرخانی و استفاده از آب های غیرمتعارف و ارتقاء دانش و فنون و تقویت نقش مردم در استحصال و بهره برداری.

5- مهار آبهایی كه از كشور خارج می شود و اولویت استفاده از منابع آب های مشترك.

4 ـ سیاست های كلی نظام درخصوص معدن

1- سیاستگذاری و اطلاع رسانی جامع و هماهنگ در علوم و فنون زمین.

2- تقویت خلاقیت و ابتكار و دستیابی به فناوری های نوین و ارتقاء سطح آموزش و تربیت نیروی انسانی و تعمیق پژوهش و گسترش زمین شناسی بنیادی، اقتصادی، مهندسی، محیطی و دریایی برای بهره برداری مناسب از ذخایر معدنی كشور.

3- ارتقاء سهم معدن و صنایع معدنی در تولید ناخالص ملی و اولویت دادن به تأمین مواد مورد نیاز صنایع داخلی كشور و صادرات مواد معدنی فرآوری شده و استفاده از موقعیت ویژه زمین شناسی ایران و گسترش همكاری های بین المللی(علمی، فنی، اقتصادی) جهت جذب و جلب دانش و منابع و امكانات داخلی و خارجی درزمینه اكتشافات معدنی و ایجاد واحد های فرآوری و تبدیل مواد معدنی به مواد واسطه و مصرفی.

4- تعیین اولویت های مناطق دارای ظرفیت معدنی و ایجاد زمینه های مناسب برای رشد صنایع معدنی و فلزی در بخش آلیاژ ها و فلزات گرانب ها و عناصر كمیاب و تولید مواد پیشرفته.

5 ـ سیاست های كلی نظام درخصوص منابع طبیعی

1- ایجاد عزم ملی بر احیاء منابع طبیعی تجدیدشونده و توسعه پوشش گیاهی برای حفاظت و افزایش بهره وری مناسب و سرعت بخشیدن به روند تولید این منابع و ارتقاء بخشیدن به فرهنگ عمومی و جلب مشاركت مردم در این زمینه.

2- شناسایی و حفاظت منابع آب و خاك و ذخایر ژنتیكی گیاهی- جانوری و بالابردن غنای حیاتی خاك ها و بهره برداری بهینه براساس استعداد منابع و حمایت مؤثر از سرمایه گذاری در آن.

3- اصلاح نظام بهره برداری از منابع طبیعی و مهار عوامل ناپایداری این منابع و تلاش برای حفظ و توسعه آن.

4- گسترش تحقیقات كاربردی و فناوری های زیست محیطی و ژنتیكی و اصلاح گونه های گیاهی و حیوانی متناسب با شرایط محیطی ایران و ایجاد پایگاه های اطلاعاتی و تقویت آموزش و نظام اطلاع رسانی.

6 ـ سیاست های كلی نظام درخصوص حمل و نقل

1- ایجاد نظام جامع حمل و نقل و تنظیم سهم هریك از زیربخش های آن با اولویت دادن به حمل و نقل ریلی و باتوجه به جهات زیر:

-         ملاحظات اقتصادی و دفاعی و امنیتی.

-         كاهش شدت مصرف انرژی.

-         كاهش آلودگی زیست محیطی.

-         افزایش ایمنی.

-         برقراری تعادل و تناسب بین زیرساخت ها و ناوگان و تجهیزات ناوبری و تقاضا.

2- افزایش بهره وری تا رسیدن به سطح عالی ازطریق پیشرفت و بهبود روش های حمل و نقل و مدیریت و منابع انسانی و اطلاعات.

3- توسعه و اصلاح شبكه حمل و نقل باتوجه به نكات زیر:

-         نگرش شبكه ای به توسعه محورها.

-         آمایش سرزمین.

-         ملاحظات دفاعی- امنیتی.

-         سودآوری ملی.

-         موقعیت ترانزیتی كشور.

-         تقاضا.

4- فراهم كردن زمینه جذب سرمایه های داخلی و خارجی و جلب مشاركت مردم و گسترش پوشش بیمه در همه فعالیت های این بخش.

5- دستیابی به سهم بیشتر از بازار حمل و نقل بین المللی.